8.1 Recycling van textiel

Recycling van textiel is nog beperkt. Een klein deel van kleding wordt opnieuw verkocht in vintage winkels en geëxporteerd naar het buitenland. Een klein deel wordt gebruikt in isolatievilt en een wat groter deel wordt gebruikt in poetsdoeken, in totaal ca 12%.^[1] Meer dan de helft van het afgedankte textiel wordt momenteel verbrand (met energieterugwinning).

In toenemende mate wordt gekeken naar hoogwaardiger recycling, van textiel naar textiel. Dat is redelijk goed mogelijk indien het textiel bestaat uit één materiaal of uit één groep van materialen, zoals cellulose, polyester, polyamide. Deze worden zogenaamde mono-materiaal stromen genoemd.^[2] Textiel is tegenwoordig echter veelal gemaakt van een mengsel van 2 of meer verschillende grondstoffen; bijvoorbeeld katoen-polyester, katoen-elastaan, katoen-polyester-elastaan; of voorzien van een coating of andere nabehandeling. Voor hoogwaardige recycling is het nodig deze verschillende grondstoffen in textiel goed te kunnen scheiden. Dat wordt sterk bemoeilijkt doordat de verschillende vezelmaterialen in textiel intiem gemengd zijn, of voorzien zijn van een finish of coating die recycling duur en energie-intensief maakt.

Hoogwaardige recycling is o.a. gewenst omdat de vraag naar katoen het aanbod overtreft. In plaats daarvan worden in sterke mate synthetische vezels ingemengd. Echter deze zijn vaak plastics van fossiele oorsprong, als mengvezel moeilijk te scheiden en daarmee weinig circulair.

Gebruik van vezels uit één groep van materialen zoals katoen, viscose, vlas en hennep maakt recycling op 2 manieren mogelijk: mechanische en chemisch. Bij mechanische recycling worden uit textiel de vezels geïsoleerd. Bij elke recycling worden de vezels iets korter waardoor de kwaliteit van het eindproduct minder wordt. Hennepvezels (en vlas) zijn juist gemiddeld erg lang en daardoor naar verwachting vaker te recyclen.

Verschillende cellulose gebaseerde materialen (katoen, viscose, bamboe, vlas en hennep) kunnen ook ongescheiden chemisch gerecycled worden tot celluloseproducten als lyocell of viscose (§8.2)

Goede recycling begint dus bij goede materiaal-, textiel- en kledingontwerpen, en gesorteerd hergebruiken of afdanken. En uiteraard is het gedrag van consumenten ook van groot belang.

Oneindige recycling is niet mogelijk; door gebruik en recyclingprocessen neemt de kwaliteit van de grondstof gaandeweg af, waardoor altijd – maar in kleinere hoeveelheid – gebruik van nieuwe grondstof nodig zal blijven. Efficiënt gebruik van grondstoffen vraagt daarom ook een lange levensduur in de gebruiksfase.

[1] https://edepot.wur.nl/517183

[2] https://edepot.wur.nl/553932