11. Bouwplanverruiming en/of strokenteelt

Klimaatrisico – droogte, wateroverlast, temperatuurstijging en ziekten & plagen

Door het veranderende klimaat, bijvoorbeeld een natte periode in combinatie met hoge temperaturen kunnen ziekten als phytophthora en valse meeldauw enorm snel om zich heen grijpen.

Definities

Bij bouwplanverruiming worden gewassen gespreid in de tijd; bij strokenteelt worden gewassen ruimtelijk gespreid in de ruimte.

Door middel van strokenteelt worden verschillende gewassen op stroken naast elkaar geteeld. Deze stroken kunnen 3 meter (breedte zaaimachine) tot 27 meter breed zijn. Hoe smaller hoe effectiever.

Bij bouwplanverruiming worden er meer gewassen in het bouwplan opgenomen of worden gewassen die problemen geven in een lagere frequentie geteeld.

Bouwplanverruiming kan vooral nuttig zijn tegen bodemgebonden ziekten. Strokenteelt tegen gewasziekten en plagen.

Potentiële voor- en nadelen

Voordelen (+)

Nadelen (-)

Strokenteelt

• Verhoogde opbrengst door tragere uitbreiding ziekten en plagen

• Verhoogde gewasopbrengst door “remmend effect op de uitbreiding van  ziekten en plagen

• Meer natuurlijke vijanden

• Aantrekkelijkheid landschap

Bouwplanverruiming

• Verbeterde bodemstructuur als er meer rustgewassen in de vruchtwisseling komen

Beiden

• Verhoogde biodiversiteit

• Verlaagde druk van ziekten en plagen

Strokenteelt

• Smalle stroken zijn bewerkelijk

• Vlakligging kan problematisch worden

• Problemen met beregenen en kunstmest strooien

• Complex in combinatie met aaltjesbeheersing

• Vaak aangepaste mechanisatie nodig

• Verhoogde kans op muizenschade

• Lastig op niet rechthoekige percelen

• Lastig bij slechte verkaveling

Bouwplanverruiming

• Lagere benutting van mechanisatie en bewaarfaciliteiten van het gewas dat “verruimd” wordt.

Beiden

• Nog geen hogere productprijs mogelijk

Kosten

Strokenteelt: Hierover is vanwege de enorme variatie in mogelijkheden weinig te zeggen. Er zijn meerkosten en besparingen.

De arbeidsvraag is hoger, maar de mate waarin de arbeid stijgt wordt bepaald door de breedte van de stroken.

Bouwplanverruiming: Bouwplanverruiming gaat ten koste van het bedrijfssaldo als er meer rustgewassen worden geteeld.

Ervaring uit het veld

Akkerbouwer uit Ooltgensplaat:

“Landbouwkundig is de basis op orde, het wordt nu tijd voor finetuning op het gebied van organische stof, gewasgezondheid en weerbaarheid.”

Aandachtspunten bij uitvoering

• Zowel strokenteelt als bouwplanverruiming zijn middelen, geen doelen op zich. Begin altijd met het benoemen van het probleem en de randvoorwaarden waaraan een eventuele oplossing moet voldoen.

• Beide maatregelen zijn complexe ingrepen die een groot effect hebben op de bedrijfsvoering en bedrijfsinrichting. Neem voldoende tijd voor een goede oriëntatie en gedegen voorbereiding.

Effectiviteit

Toepasbaarheid

Achtergrondinformatie

• 05685acc-1090-496f-9589-900b6e9d5304_InspiratievooreenBiodiverseakkerbouwSmallestFileSize1.pdf (wur.nl)

• https://groenkennisnet.nl/dossier/strokenteelt-dossier