2. Erosiestoppers in ruggenteeltsystemen

Bron: Marjan Toren, PPS Klimaatadaptatie Open Teelten

Klimaatrisico – droogte, wateroverlast, temperatuurstijging en ziekten & plagen

Erosiestoppers kunnen een grote rol spelen bij wateroverlast en droogte, met name op percelen met een helling. De erosiestoppers hebben als doel het afspoelen van water te vertragen, zodat het beter verdeeld over het perceel in de grond kan zakken. Hierdoor heeft de bodem ook een grotere buffer tijdens droogte.

Definities

Erosiestoppers, ook wel drempeltjes genoemd, zijn kleine dammetjes die tussen de ruggen van een teelt worden aangelegd. Erosie doet zich vooral voor op hellende akkers, waar ruggenteelten (aardappelen, peen, witlof) erosiegevoelig zijn doordat water snel naar het laagst gelegen punt afstroomt. De drempeltjes, ongeveer 10 cm hoog, worden op een afstand van 0,75 tot 1,5 meter van elkaar geplaatst. Ze zorgen voor een kruimelstructuur en vormen een obstakels die de afstroming vertraagt en de infiltratie van water bevordert.

Potentiële voor- en nadelen
Voordelen (+)	Nadelen (-)
Verbetert waterbergend vermogen Leidt tot hogere opbrengsten Bij een piekbui kan het extra water alsnog wegvloeien Vermindert sediment Voorkomt bodemerosie door afspoeling toplaag door extreme regen Vermindert afspoeling van water en gewasbeschermingsmiddelen	Ruggenfrees moet worden uitgerust met hydraulische kleppen die de drempels kunnen maken tussen de ruggen

Kosten

Investering van de drempelmaker met schijven, met drempels op 35 cm afstand, kost netto € 4000,-. Aangevuld met een drempelwisser in de spuitpaden tegen een meerprijs van €500 - € 1250. Uit onderzoek blijkt dat de kosten voor de aanleg van drempels €40 euro/ha bedragen.

Ervaring uit het veld

Een deelnemende teler aan een proef zei:

“De voornaamste reden dat ik de drempels tussen de ruggen gebruik is om kommen (laagtes) te ontlasten. Op vlakke percelen is het niet nodig en zou het kostenverhogend werken.”

De teler gaf ook aan dat de waterhuishouding op zijn perceel dusdanig was verbeterd dat hij ook zijn tweede frees-poot combinatie gaat uitrusten met een erosiestopper.

Aandachtspunten bij uitvoering

Extreme neerslag moet effectief kunnen wegvloeien, wat vraagt om de juiste drempelhoogte en regelmaat op locatie. Als dit niet goed wordt uitgevoerd, verliest het zijn werking. Bij een aanzienlijk hoogteverschil op het perceel, bijvoorbeeld, moet de afstand tussen erosiestoppers worden verkleind. Dit verschilt per perceel, en voor een optimaal resultaat moet het proces specifiek per perceel worden geoptimaliseerd.

Drempeltjes in rijpaden of spuitsporen worden ongedaan gemaakt wanneer machines van deze paden en sporen gebruik maken. Het heeft daarom geen nut hier drempeltjes aan te brengen. Om in spuit (sporen) alsnog waterberging te bevorderen kan ervoor gekozen worden schijven of sporenwissers toe te passen. Alternatief is om in spuitsporen met stro te werken, dit helpt tegen versnelde afvoer van water en vermindert hierdoor ook erosie.
Heeft het perceel een groter hoogteverschil? Zorg dan voor een kleinere afstand tussen de erosiestoppers.

Effectiviteit

Toepasbaarheid

Achtergrondinformatie

klimaatrobuust boeren

2. Erosiestoppers in ruggenteeltsystemen

Analytics

Related content