Pseudoschimmels (Oömyceten)

Phytophthora of aardappelziekte is een ziekte, die in aardappelen enorme schade kan aanrichten. De ziekte, veroorzaakt door de waterschimmel Phytophthora infestans, is in het blad in het groeiseizoen herkenbaar aan de donkere vlekken. 

Phytophthora infestans of aardappelziekte kan ook in tomaten schade aanrichten. De ziekte, veroorzaakt door een waterschimmel, is op de stengel, tros en bladstelen herkenbaar aan een zeer oppervlakkige verkleuring en afsterving (necrotisatie).

Cavity spot is een belangrijk kwaliteitsprobleem in peen. De naam Cavity spot werd voor het eerst toegekend aan een schadebeeld zoals dat in 1962 in de Verenigde Staten werd aangetroffen.

Alle bladeren worden geel vanuit de top. De verkleuring breidt zich geleidelijk naar beneden uit.

Aanvankelijk onregelmatige waterige grijsachtige vlekken die vervolgens kunnen opdrogen tot witte vlekken die papierachtig aanvoelen.

Phytophthora porri veroorzaakt kleine, lichtgekleurde vlekken op het blad van ui. Onder invloed van vocht en lage temperaturen (<15^oC) nemen de vlekken snel in omvang toe.

Aangetaste planten vertonen een bruin zwarte verkleuring aan de stengelvoet gevolgd door een zacht natrot.

Een aantasting door deze waterschimmel kenmerkt zich door een bruine verkleuring van het wortelweefsel. De wortel blijft echter stevig.

Phytophthora ramorum is een ziekteverwekker die bruinverkleuring en verwelking van het blad veroorzaakt. De waterschimmel tast vooral bovengrondse delen aan. Sommige bomen zoals de beuk, laten verschijnselen zien, die lijken op kastanjebloedingsziekte.

Het blad krijgt een geelachtige kleur. De wortels worden bruin en rotten weg. Na aansnijden zien we in het onderste deel van de stam met een zeer scherpe roodbruine grens tussen gezond en aangetast weefsel.

Deze ziekte is te herkennen aan een slecht wortelstelsel, rotte wortels. De schors laat los van de centrale cilinder waardoor deze gemakkelijk kan worden afgestroopt.

De fijne wortels van aangetaste planten verslijmen en er treedt een natrot op.

De fijne wortels van aangetaste planten verslijmen en er treedt een bruin natrot op. De schors laat los van de centrale cilinder. Bij verdergaande aantasting ontstaat een rotte plek aan de stengelvoet. De plant blijft achter in groei en sterft af.

Aantasting door Pythium treedt alleen op in de koude bak tijdens een periode van warm weer en natte grond. De vroege stekken lopen de grootste kans op aantasting.

Eind april, en in ernstige gevallen al eerder, kan de groei van het gewas pleksgewijs enigszins achterblijven. Bij zonnig en droog weer kan het blad van planten op die plekken slap hangen (foto 1).

De wortels vertonen verslijming vanuit de wortelpunt of donkergekleurde wortelpuntjes met een snotterig uiteinde (foto, rechts).

Te velde ontwikkelen de planten zich in de loop van het groeiseizoen pleksgewijs minder goed en ze sterven vervroegd af. De bollen groeien onvoldoende en hebben een slecht wortelstelsel.

Aanvankelijk goed gegroeide wortels zijn vanaf de punt glazig waterig rot en hebben geen inhoud. Tussen het glazige en gezonde deel van de wortels bevindt zich vaak een zone van bruin en rottend weefsel.

Het meest kenmerkende symptoom wordt gevonden in de wortels. Deze worden plaatselijk zacht en glazig en hebben aan weerszijden daarvan een ca. 1 mm brede, bruine zone.

Aan de stambasis van de boom verkleurt de bast en sterft af. De aantasting breidt zich naar boven toe uit. Ze veroorzaakt een achterstand van de vegetatie en een vertraging van de groei van de boom.

Stengelbasisrot wordt veroorzaakt door de schimmel Phytophthora cactorum. De schimmel dringt de plant binnen op het moment dat er wonden zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn op het moment van planten, bij hagel of bij ontranken.

Op de scheiding van grond en lucht bevinden zich op jonge stengels ovale bruine ingezonken plekken. Er kan wit schimmelpluis op te zien zijn. Deze nat aanvoelende plekken kunnen later de hele stengel omvatten. 

Jonge, in de kas groeiende planten blijven achter in de groei en verwelken, waarbij het blad van onderaf vergeelt. Ondergronds blijkt de stengel donkerbruin natrot te zijn,dat soms paarsbruin opstraalt in het bovengrondse gedeelte.

De aantasting is te herkennen aan de hoekige, onregelmatige geelgroene tot purperrode bladvlekken. Soms is onder vochtige omstandigheden, aan de onderkant van het blad wat schimmelpluis te zien.

Bovenop vertoont het blad geelwitte, later meer bruingele vlekken. Deze primair aangetaste planten sterven vaak al voor de bloei af en leveren dus geen opbrengst.

Deze schimmel dringt de bladeren binnen waarna hoekige vlekken ontstaan begrensd door de bladnerven. De vlekken zijn eerst licht chlorotisch, vervolgens geel en daarna bruin.

Bij aantasting ontstaan op de bladeren gele vlekken, die meestal begrensd worden door nerven.

Valse meeldauw, of  'het zwart'  is een ziekte, die in roos schade kan aanrichten. Deze waterschimmel kan met name in het najaar, als de luchtvochtigheid hoog is problemen veroorzaken.

Bremia lactucae, door telers ook wel 'het wit',  genoemd, is een ziekte die in de teelt van sla onder glas en in de buitenteelt grote schade kan aanrichten.

In Nederland was valse meeldauw van de ui al bekend vóór 1938. Tot in het midden van de jaren zestig was deze ziekte de belangrijkste oorzaak van loofschimmel in uien.

De assen van de bloeiwijzen zijn verdikt en vaak gekromd en geheel bedekt met wit schimmelpluis.

Bij een aantasting door Phytophthora ontstaan op de grens van grond en lucht bruine tot grauwzwarte vlekken op de stengeldelen. De plekken voelen vaak sponsachtig en zacht aan waarbij het merg donkerbruin en natrot is.

Phytophthora nicotianae var. nicotianae is een ziekteverwekker die in roos de ziekte voetrot kan veroorzaken. De waterschimmel voelt zich vooral thuis bij veel vrij water in het wortelmilieu en kan zowel zwakke als gezonde planten aantasten.

Ernstig aangetaste planten vormen geen of slechts een korte spruit die binnen de bol natrot is. Op de lengtedoorsnede vertoont het onderste deel van de spruit een grijsbruine tot violetachtige kleur.

Phytophthora vruchtrot treedt meestal op tijdens het groeiseizoen bij fruit wat aan laaghangende takken aan de boom hangt en bij fruit wat op de grond ligt.

Witte groepjes sporendragers die door de opperhuid zijn gebarsten, verschijnen vanaf augustus op de bladeren en op andere bovengrondse plantendelen. Deze groepjes sporenhoopjes kunnen aan beide zijden van het blad zitten en later in het seizoen bruin verkleuren.

Op de bollen ontstaan vanuit beschadigde plekken binnen enkele dagen na het rooien zachte, grijsachtige tot donkerbruine plekken.

Grijsblauwe, zachte plekken in de bolrokken die meestal bij de wortelwal beginnen en soms omgeven zijn door een bruine zone. Op de bol groeit een witte schimmelmassa, waarin veel gronddeeltjes vastkleven.