Schimmels

Aarfusarium — Fusarium is een verzamelnaam voor een aantal schimmelaantastingen, die vooral tijdens de afrijping schade veroorzaken. De bekendste zijn de sneeuwschimmel (Gerlachia nivalis) en de rode kafschimmel ( Fusarium spp).

Afstervingsziekte clematis — Op de bladeren verschijnen bladvlekken. Bladinfectie wordt gevolgd door een snelle verwelking van de stengels. De top van de stengel gaat slap hangen waarna de scheut afsterft en donker kleurt.

Alternaria - Aardappel — Alternaria is een schimmelziekte, die herkenbaar is aan kleine ronde of rondhoekige vlekken in het blad. De vlekken zijn donker van kleur, variërend van donkergroen tot zwart en worden vaak begrensd door de nerven in het blad, vandaar de hoekige vormen.

Alternaria, loofverbruining - peen — Op bladschijf en bladsteel ontstaan grijszwarte langwerpige vlekjes, soms met geel centrum of gele rand. Na enige tijd worden eerst de punten van de bladeren zwart, daarna soms het gehele blad.

Aspergeroest — In juli zijn eerst oranje en daarna bruine blaasjes te zien op loofdelen. In het najaar worden deze blaasjes zwart. Deze schimmel komt behalve op de gekweekte asperge ook op wilde aspergesoorten voor.

Aspergillus - ui — Onder de gedroogde huid bevindt zich een zwarte sporenmassa, maar uitwendig is er vaak niets te zien. De sporen kunnen op elke rok aanwezig zijn. De bollen kunnen uiteindelijk verschrompelen.

Bast- en bladvlekkenziekte - linde — Op bladeren ontstaan grijs tot zwart gekleurde vlekjes met een purperrode rand. Op de bast vormen zich rode, later grijs tot zwart verkleurende vlekken met een purperrode rand. 

Berk-en-elsroest — Gele vlekjes op het blad, aan de onderzijde oranjegele hoopjes, later bladval, waardplantwisseling met Larix.

Berkenheksenbezem — De takken blijven vanuit één punt steeds in verschillende richtingen uitlopen. De knoppen van de heksenbezem lopen in het voorjaar het eerste uit. De bleekgele bladeren van uitlopers zijn bedekt met sporen.

Berkenzwam — Op de stam van de berk vind je de hoefvormige lichtbruine vruchtlichamen die meestal zo’n 10 tot 15 cm groot zijn. Bij jonge exemplaren is het vruchtlichaam zacht, later wordt het meer kurkachtig. De paddenstoelen zijn een jarig en verschijnen gewoonlijk in de zomer en herfst. 

Bewaarrot - Allium — Het weefsel van bollen die beschadigd zijn kan vanuit beschadigde plekjes grijs tot bruinviolet worden. Deze verkleuring kan zich door de gehele bol uitbreiden.

Bewaarrot - Fritillaria — Op aangetaste bollen groeit blauwgroen schimmelpluis, waaronder het bolweefsel bruin wordt. Aanvankelijk blijft de aantasting oppervlakkig, maar na enige tijd dringt de schimmel dieper in de bol door. Aangetaste bollen worden enigszins zacht en verschrompelen.

Bewaarrot - hyacint — Penicillium kan drie typen aantasting veroorzaken, die - afgezien van de veroorzaker - niets gemeen hebben. Of in alle gevallen sprake is van dezelfde Penicillium-soort of -soorten is niet bekend.

Bewaarrot - krokus — Bewaarrot wordt veroorzaakt door de schimmel Penicillium hirsutum die tijdens de bewaring de knol op wondplekken aantast. Op de knol ontstaan geelachtig-witte tot lichtbruine, rotte plekken die gedurende de bewaring steeds groter worden.

Bewaarrot - lelie — Tijdens de bewaring ontstaan op de schubben bruine, droge, rotte plekjes, die zich - zelfs bij bewaring beneden 0°C - steeds verder uitbreiden.

Bewaarrot - Muscari — Vanuit beschadigde plekken wordt het bolweefsel zacht en lichtbruin. De plekken breiden zich tijdens de bewaring uit en zijn bedekt met een schimmelpluis waarop een heldergroene, gemakkelijk verstuivende sporenmassa zit.

Bewaarrot - narcis — Op beschadigde plekken wordt het aangetaste weefsel bruin en gaat het rotten. De aantasting breidt zich langzaam uit in alle richtingen in de bolrok.  

Bewaarrot - peen — Rot in peen wordt veroorzaakt door meerdere schimmels. Deze schimmels komen veelvuldig in de teeltgebieden voor.

Biefstukzwam — Op de stam van vooral eik en tamme kastanje vind je vruchtlichamen van zo’n 5 tot 30 cm groot in de vorm van een rode tong. De paddenstoel vind je vooral bij wonden of op gebroken takken. 

Blad- en stengelvlekkenziekte - klimop — Ronde bruine of grijze vlekken, vaak met gele, maar niet doorschijnende rand op de bladeren. Op de vlekken vormen zich vruchtlichamen.

Blad- en stengelvlekkenziekte - roos — Op bladeren ontstaan hoekige tot ronde, roodbruine tot donkerbruine vlekken, vaak met een gele rand. Een sterke aantasting heeft een vroegtijdige bladval als gevolg. 

Bladvalziekte - kers — Op het blad van zure en zoetekers ontstaan aanvankelijk paarsrode, later donkerbruine, niet scherp begrensde vlekken, die later in elkaar vloeien. Aan de onderkant van het blad ontwikkelt zich wit schimmelpluis. Bladeren worden geel en vallen af.

Bladvlekkenziekte - Eucomis — In het blad ontstaan ronde tot ovale, bruine tot zwarte vlekken vaak met daarbinnen kringen. De vlekken ontstaan zowel midden op het blad als aan de rand.

Bladvlekkenziekte - gerst - rogge — De ziekte is herkenbaar aan waterige grijze vlekken met een scherpe zwart-bruine begrenzing.

Bladvlekkenziekte - gladiool — Op de bladeren ontstaan ronde, bleekgroene of gele vlekjes van 1-3 mm doorsnede met een klein roodbruin centrum (foto 1 en 2). In de praktijk wordt deze ziekte vaak niet onderscheiden van vuur, maar bij vuur  zijn de vlekken geheel bruin.

Bladvlekkenziekte - granen — Septoria komt vooral in tarwe voor. Na de winter kun je op bladeren ronde tot ovale lichte vlekken onderscheiden . De bladeren zijn in het voorjaar geheel of gedeeltelijk dood en bezet met vruchtlichamen, de zgn. pycnidiën.

Bladvlekkenziekte - Iris — Tegen de tijd dat de bloemknop zichtbaar wordt, ontstaan verspreid over het bladoppervlak ronde tot ovale, grijze vlekken. Deze hebben geen scherpe begrenzing.

Bladvlekkenziekte - kastanje — Donkerbruine tot zwarte onregelmatige vlekken op de bladeren en bladstelen met een heldergele rand en voortijdige bladval en groeistilstand.

Bladvlekkenziekte - knolselderij — Op de bladeren ontstaan bruine vlekjes met een lichtere rand. In de vlekjes zitten dikwijls zwarte puntjes (vruchtlichaampjes van de schimmel).

Bladvlekkenziekte - komkommer — De schimmel Stagonosporopsis cucurbitacearum veroorzaakt de Bladvlekkenziekte bij komkommer, die op een aanzienlijk aantal glastuinbouwbedrijven schade aanricht in de vorm van gewas en vruchtaantasting.

Bladvlekkenziekte - kool — De aantasting begint meestal met enkele vlekken op de oudere bladeren.

Bladvlekkenziekte - lupine — Vooral op de onderste bladeren talrijke, roestkleurige bladvlekjes, die zich later over een groot deel van het blad uitbreiden. De vlekken hebben vaak een gele rand.

Bladvlekkenziekte - maïs —  Van de schimmel zijn drie verschillende stammen te onderscheiden, die verschillende symptomen laten zien. Heminthosporium turcicum is de meest voorkomende veroorzaker van bladvlekkenziekte in maïs.

Bladvlekkenziekte - Narcis — Bij opkomst zijn bladtoppen donkerbruin met een gele zone er langs. Op het blad ontstaan later ovale oogvlekken met gele banen er onder en/of er boven.

Bladvlekkenziekte - Nerine — Op de bladeren en de bloemstelen komen kleine, roodbruine, enigszins gezwollen vlekken en stipjes voor.

Bladvlekkenziekte - Pioen — Bladvlekkenziekte bij pioen kan door verschillende schimmels veroorzaakt worden. Graphiopsis chlorocephala veroorzaakt Cladosporium-bladvlekken en Botrytis paeoniae veroorzaakt Botrytis-bladvlekken.

Bladvlekkenziekte - plataan — Op de bladeren ontstaan bruine vlekken, vaak langs nerven en bladstelen. Bladeren verwelken door de gehele kroon. Boom komt slecht in blad. Bij ernstige aantasting valt het blad massaal van de boom.

Bladvlekkenziekte - populier — Kleine bruinzwarte vlekken, meestal later gevolgd door vroegtijdige bladval. 

Bladvlekkenziekte - Rhododendron — De bladeren vertonen vlekken, geel, rood tot donkerbruin of zwart. Er zijn verschillende schimmelsoorten die deze ziekte veroorzaken.

Bladvlekkenziekte - tomaat — Fulvia fulva of bladvlekkenziekte is een schimmelziekte, die in tomaat schade kan aanrichten.

Bladvlekkenziekte - ui — Botrytis squamosa is vanaf 1963 in Nederland bekend als een schimmel die ernstige aantasting in uien kan veroorzaken. Vóór die tijd was de schimmel al wel in Nederland waargenomen, maar had nooit aanleiding gegeven tot problemen.

Bladvlekkenziekte - walnoot — Bladvlekkenziekte is een algemeen voorkomende en wijdverspreide ziekte bij walnootsoorten, die ernstige aantasting kan veroorzaken.

Bladvlekkenziekte - Zantedeschia — Op het blad kleine ronde bladvlekken zichtbaar die later groter worden. Deze zijn eerst grijsbruin maar worden later donkerbruin tot zwartbruin

 

Bladvlekkenziekte septoria - Chrysant — Septoria of bladvlekkenziekte is een schimmelziekte, die in chrysant schade aanricht. De ziekte is vooral buiten een probleem of in de kas bij een slecht watergeefsysteem.

Bloedrood meniezwammetje — Het bloedrood meniezwammetje voor op kaal hout en op schors van loofbomen. Het is net zoals het gewone meniezwammetje in staat om sterk verzwakte bomen aan te tasten. Plantendelen boven de aantasting sterven af.

Bodemziekte - mais — Kiemplanten- en bodemschimmels veroorzaken een slechte kieming, vooral als de omstandigheden voor de maïs erg slecht zijn. Geringe groei en bruin wortelstelsel.

Bolrot - Eucomis — Tijdens de teelt krijgen planten slap blad dat na enige tijd geel wordt en afsterft. De bol is inwendig donkerbruin.

Bolrot - Fritillaria — Op de bol ontstaan tijdens de bewaring ingezonken plekken die snel uitbreiden. Veel bollen gaan verloren tijdens de bewaring. Licht aangetaste bollen geven een zwakke plant die eerder afsterft.

Bolrot - Fusarium - narcis — De aantasting begint in het algemeen bij de bolbasis, meestal in de wortelkrans. Van daaruit verspreidt de schimmel zich door de hele bolbodem en omhoog in de rokken. De binnenste rokken worden soms minder snel aangetast dan de buitenste.

Bolrot - Fusariumziekte - hyacint — Bolrot ontstaat direct na het rooien wanneer de bollen niet snel genoeg worden gedroogd. De aantasting begint vaak in de bolbodem op een bepaalde plaats en breidt zich van daaruit snel uit in de aangrenzende delen van de bolrokken (foto).

Bolrot - Iris — De ziekte begint bij de bolbasis en breidt zich naar boven in de rokken uit. Het aangetaste weefsel is zacht, grijsbruin gekleurd en ingezonken.

Bolrot - Muscari — Bij een lichte aantasting heeft de bolbodem enkele scheurtjes van 1-2 mm diepte, (scheurkonten of krasbodems). Dit ziet er vergelijkbaar uit als dezelfde aantasting bij hyacinten.

Bolrot - Nerine — De bladeren vergelen vanuit de bladpunten en sterven vervolgens af, de buitenste bladeren het eerst. Bij doorsnijden van de bol worden bruine plekken met vrij droog rottend weefsel zichtbaar.

Botrytis-ziekte - krokus — De bruine vliezen (huiden) van zwaar aangetaste knollen zijn abnormaal donkerbruin gekleurd en ook wel gedeeltelijk afwezig. Soms komen aan de buitenkant van de vliezen enkele platte, kleine sclerotiën voor.

Botrytisrot - lelie — Tijdens langdurige bewaring kunnen de bollen bruin en zacht worden. Botrytis-rot begint aan de buitenzijde van de bol. Op de buitenste rotte schubben kunnen zwarte, platte sclerotiën voorkomen.

Brown patch — De symptomen zijn donkere ringen van afstervend gras, droogte plekken en door wit verkleuring aangetast gras.

Bruine roest — Vooral tarwe en rogge worden door deze roest soort aangetast. In tegenstelling tot gele roest is bruine roest een warmte minnende schimmel. Bruine roest treedt dus vaak nog laat in het groeiseizoen op.

Builenbrand - mais — Builen op stengel en kolf, omgeven door een zilverkleurig vlies. In de builen zwarte sporen die, als ze rijp zijn en op de grond vallen tenminste vier jaar kiemkrachtig kunnen blijven.

Buxustaksterfte — De ziekte is in een vroeg aantastingsstadium te herkennen aan zwarte plekjes op jonge blaadjes. Later ontstaat om de aantastingsplekjes een lichtere ring, (geel of licht bruin van kleur).

Cercospora bladvlekkenziekte — Cercospora is een schimmelaantasting, die in de tweede helft van het groeiseizoen optreedt. De ziekte is herkenbaar aan de kleine bladvlekken, met een doorsnede van 1 tot 3 mm.

Colletotrichum-rot - lelie — Grillige, grijsachtig bruine of soms bruinroze plekken komen voornamelijk voor op de buitenste, maar ook aan de toppen van de meer naar binnen gelegen bolschubben

Curvularia — De donkerbruine tot bijna zwarte strepen in de vliezige huiden, die vanuit de inplantingsplaats naar boven uitstralen, vormen het meest karakteristieke symptoom op de knollen.

Cylindrocarpon wortelrot - Pioen — Cylindrocarpon veroorzaakt bruin-zwarte plekken in de wortels. Deze rotting kan tot diep in de wortels doorlopen of soms zo ernstig zijn dat de wortels geheel doorrotten.

Dennenmoorder — Aan de voet van dode naaldbomen of stobben vind je dikke korstvormige vruchtlichamen die tot zo’n 15 cm breed en 3 cm dik kunnen worden. De bovenkant is roodbruin tot bruin, de onderkant is wit. Meestal zie je een witte tot roodbruine groeirand.

Dennenschotziekte — Op verzwakte of afstervende planten komen diverse soorten Lophodermium voor, met name Lophodermium pinastri. De schimmel L. seditiosum is in staat om gezonde naalden te infecteren.

Dollarspot — De ziekte geeft een lichte verkleuring van de blaadjes van het gras.Later ontstaan lichte plekken, die op een dauwnatte ochtend bezet kunnen zijn met mycelium of schimmelpluis.

Dradenschimmel — Rhizoctonia is een algemeen voorkomende bodemschimmel en veroorzaakt vooral schade aan het begin van een teelt.

Droogrot - aardappel - Fusarium — Droogrot wordt veroorzaakt door schimmels behorend tot de fusariumfamilie. De eerste verschijnselen van fusarium aantasting zijn kleine bruine vlekjes op de knol, die langzaam groter worden. De aangetaste plekjes gaan over in droogrot.

Droogrot - gladiool — De eerste symptomen bestaan uit het bruin worden van het buitenste schedeblad. Tegelijkertijd of kort daarna worden de buitenste loofbladeren geel (foto 1). Dit begint bij de bladtoppen.

Droogrot - krokus — In het vroege voorjaar zijn lichtbruin gekleurde vlekjes of streepjes aanwezig op de wortels. Bij een ernstige aantasting rotten de wortels grotendeels weg waardoor de loofbladeren vanuit de top gaan vergelen.

Dwergroest — Deze roest komt vrijwel uitsluitend bij gerst en bij een aantal grassoorten voor. Dwergroest is te herkennen aan de oranje-bruine sporenhoopjes, die verspreid op het blad voorkomen.

Echte meeldauw - algemeen — De boven- en onderzijde van het blad is bedekt met een grijswit, afwrijfbaar schimmelpluis, ook stengels en bloemknoppen kunnen worden aangetast. Ook kan er gele verkleuring optreden.

Echte meeldauw - roos — Podosphaera pannosa of Rozenmeeldauw is een schimmelziekte in roos, die op glastuinbouwbedrijven het hele jaar door schade aanricht in de vorm van bladaantasting. De ziekte is herkenbaar aan witte poederachtige vlekken op het blad.

Echte Moederkoorn — Moederkoorn komt meestal voor bij rogge, maar kan ook op andere graangewassen en op grassen worden aangetroffen. 

Eikenmeeldauw — Schimmel die een wit pluizig of poederachtig laagje veroorzaakt op bladeren en scheuten. De aantasting kan zich sterk uitbreiden.

Engels vuur — Op de bloemblaadjes ontstaan kleine, waterige, later lichtbruine plekjes. De aantasting wordt veelal niet opgemerkt, omdat de gezonde bloemen even snel verwelken als de aangetaste bloemen.

Entziekte -Roos — Entziekte (Black Mold) is een schimmelziekte die zich op pas gezette oculaties van rozenstruiken en stamrozen kan ontwikkelen. Bij een lichte aantasting verkleurt de rand van de wond van het oculeren zwart door het zwarte schimmelweefsel. 

Essentaksterfte — De ziekte is een nieuwe ziekte en wordt veroorzaakt door de schimmel Chalara fraxinea die kan voorkomen in zowel jonge aanplant als in oudere bomen. De symptomen bestaan uit verkleuring van nerven en (gedeeltelijk) afsterven van het blad. 

Exserohilum — Exserohilum is een schimmelaantasting die kan optreden bij een hoge luchtvochtigheid of als het gewas langere tijd nat is.

Fluweelvlekkenziekte — Bij prei is een viertal bladvlekkenziekten bekend, namelijk: fluweelvlekken, papiervlekken, purpervlekken, zwarte strepen.

Fusarium - Allium — Na het rooien zijn op de bollen kleine tot grote onregelmatig gevormde donkerbruine ingezonken vlekken zichtbaar onder de huid.

Fusarium verwelkingsziekte - Chrysant — Fusarium oxysporum f. sp. chrysanthemi is een schimmelziekte, die in chrysant soms schade aanricht. De ziekte is herkenbaar aan vergeling en verwelking van het blad en in een later stadium van de hele plant.

Fusarium verwelkingsziekte - komkommer — Fusarium oxysporum f.sp. cucumerinum of Fusarium-verwelkingsziekte is een schimmelziekte, die in komkommer grote schade kan aanrichten.

Fusarium verwelkingsziekte - tomaat — Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici is een schimmelziekte, die in het verleden in tomaten enorme schade aanrichtte. Op dit moment zijn alle veel geteelde rassen echter resistent tegen deze ziekte en is de ziekte dan ook geen probleem meer.

Fusarium voet- en wortelrot - tomaat — Fusarium oxysporum f. sp. radicis-lycopersici is een schimmelziekte, die in het verleden in de teelt van tomaten grote schade aanrichtte.

Fusarium-rot - gladiool — Ernstig aangetaste knollen komen niet op. Licht aangetaste knollen geven een zwakke en vaak enigszins kromgroeiende plant. Bij een lichte aantasting vergelen alle bladtoppen.

Fusarium-rot ui — Dor aantasting van ondergrondse delen kunnen planten wegvallen van het zaailingenstadium tot de oogstperiode.

Fusarium-verwelkingsziekte — De met Fusarium foetens geïnfecteerde planten verwelken, de plant zakt in korte tijd in elkaar doordat de stengel aan de basis wegrot.

Fusarium-verwelkingsziekte - aubergine — Fusarium oxysporum f. sp. melongenae is een schimmelziekte, die in de teelt van aubergine onder glas schade aanricht.

Gele roest — Streeproest (syn. Gele roest) kan op verschillende graangewassen en grassen voor komen. Van de graangewassen is vooral tarwe gevoelig. Streeproest is te herkennen aan de gele sporenhoopjes, die in lengterijen op het blad liggen.

Gele-bladvlekkenziekte — Vanaf halverwege de jaren negentig komt gele-bladvlekkenziekte (DTR) voor in ons land. Het begin stadium kun je herkennen aan de geel-bruine bladvlekken met een donkere kern.

Gewone oesterzwam — De vruchtlichamen van de Gewone oesterzam vind je vaak in groepen bij tak- of stamwonden. Ze zijn waaier- of schelpvormig en zo’n 7 tot 13 cm groot met soms een steel van 2 tot 4 cm lang. 

Grauwe schimmel - Asperge — Afgestorven bloemetjes zijn bedekt met grijs schimmelpluis. Van daaruit kan de rest van de plant worden aangetast. Botrytis cinerea is een schimmel die ook vele andere gewassen voorkomt zoals aardbei, druif en tomaat. De schimmel kan de plant binnendringen via wonden, bloemblaadjes en afstervende plantendelen. 

Grauwe schimmel - Botrytis — Verkleuringen en afsterving met een pluizig, bruingrijs schimmelpluis op allerlei bovengrondse plantendelen, bladval bij coniferen. Bij aanraking komt een stofwolkje (sporen) vrij.

Grauwe schimmel - Botrytis - bonen en erwten — De eerste aantasting vindt meestal plaats op de verdorde bloempjes. Waar de bloemdeeltjes op de bladeren terecht komen, ontstaan grote grauwbruine vlekken.

Grauwe schimmel - Botrytis - roos — Botryotinia fuckeliana (syn. Botrytis cinerea) of grauwe schimmel is een schimmelziekte, die in roos schade kan aanrichten. Op afgestorven plekken ontstaat een grijs-bruin, stuivend schimmelpluis. Dit bestaat uit mycelium en sporendragers.

Grauwe schimmel - Iris — Onder vochtige, lichtarme omstandigheden vormt zich op afgestorven bladdelen grauw sporendragend schimmelpluis.

Grauwe schimmel - Pioen — De stengel is bij het boven de grond komen aan de voet bruin verkleurd. Jonge scheuten kunnen omvallen (omvallers). Later worden ook de bladstelen aangetast.

Grauwe schimmel - tulp — Botrytis cinerea is een zwakteparasiet en komt algemeen voor op beschadigde, verzwakte, vers afgevallen of pas afgemaaide plantendelen. Aantasting vindt plaats bij hoge luchtvochtigheid en al bij tamelijk lage temperatuur.

Groene schimmel - bewaarrot - tulp — Tijdens de bewaring ontstaan onder droge en warme omstandigheden (boven 20°C) op beschadigde buitenste bolrokken aan de binnenzijde daarvan bruine verkleuringen, die geheel of ten dele zijn bedekt met een blauwgroene schimmel- en sporenmassa.

Groene schimmel - gladiool — Groene schimmel groeit tijdens de bewaring voornamelijk op huiden en op voortijdig uitgelopen, en daarna verschrompelde wortelpunten. De knollen kunnen geheel beschimmeld zijn en er groenachtig uitzien.

Hagelschotziekte — De aantasting vinden we op bladeren en slapende knoppen. Vaak van onder in de boom naar boven. Op de bladeren vormen zich paarsachtige kleine vlekjes met een geel centrum van 1 - 2 mm doorsnede.

Hardrot - gladiool — Op planten gegroeid uit kralen ontstaan kleine, ronde, geelbruine of bijna witte vlekjes, die vaak omgeven zijn met een donkerbruine rand. In het afstervende weefsel zijn de pycniden (sporendoosjes) als zeer kleine (0,1-0,2 mm), zwarte stipjes zichtbaar.

Herinplantziekte - asperge — Bruine vlekken (lesies) op de wortels die in rot kunnen overgaan.

Honingzwam — Een wit vlies bevindt zich tussen bast en hout. In het najaar vormen zich in groepjes bruingele, later bruin, vruchtlichamen aan de voet.

Huidziek - tulp — Bij het rooien zijn aangetaste bollen te herkennen aan een oranjebruine verkleuring van de huid. Op de buitenste rok komen licht- en donkerbruine, grillig gevormde, niet scherp begrensde vlekken voor.

Huidziek - hyacint — Bij de oogst zijn op de buitenkant van de bol en ook aan de top langs de vliezige rand van de rokken donker- tot roodbruine vlekken te zien.

Iepziekte — Vrij plotselinge verwelking van één of enkele takken, die zich voortzet door de hele kroon met enkele verdroogde blaadjes (vaantjes). De dwarsdoorsnede heeft een bruine ring in het jonge hout. Uiteindelijk sterft de boom of heester af.

Inktvlekkenziekte - esdoorn — Grote zwarte vlekken met gele rand gevolgd door groeiremming en voortijdige bladval.

Inktvlekkenziekte - iris — Op de droge vliezen van de bollen bevinden zich inktzwarte vlekken en strepen. Op die plaatsen kunnen de huiden gescheurd zijn (foto 1).

Insectenparasitaire schimmels — Er zijn in de natuur veel soorten micro-organismen die leven ten koste van insecten. Insecten-parasitaire schimmels komen vooral in vochtige omstandigheden (zoals het tropisch oerwoud) algemeen voor.

Insnoeringsziekte — Plaatselijke verdikkingen en of insnoeringen en hangende dode takjes, vaak bij verzwakte planten.

Japanse roest — Puccinia horiana of Japanse roest is een schimmelziekte, die in chrysant grote schade kan aanrichten. De ziekte is in het blad in het groeiseizoen herkenbaar aan groengele tot gele iets ingezonken plekjes van enkele mm aan de bovenzijde van het blad.

Kafjesbruin — Septoria nodorum is een van de afrijpingsziektes. Afrijpingsziekte is een verzamelnaam van alle ziektes, die tijdens bloei en afrijping op het gewas voor kunnen komen.

Kanker - appel - peer — Vruchtboomkanker kenmerkt zich door een aantasting van twijgen en takken. Er ontstaat eerst een inzinking en de bast verkleurd iets donkerder. Ter plaatse sterft het weefsel af en soms ontstaat rond de plek enige weefselwoekering.

Kanker - Robinia — Op de stam ontstaan bruine ingezonken vlekken die later overgaan in kankerachtige plekken met oranjekleurige sporenhoopjes. Boven de aangetaste plek verwelkt de boom geheel of gedeeltelijk en sterft af.

Kanker - tomaat — Didymella lycopersici of kanker is een schimmelziekte, die alleen bij de teelt van tomaat in de grond aanzienlijke schade aanricht.

Kernrot - tulp — De eerste microscopisch kleine symptomen bestaan uit beschadigde plekjes aan de meeldraden, die na verloop van tijd tot rotting overgaan (meeldraadnecrose).

Kiemplantenziekte boomkwekerij - omvalziekte — Na het zaaien van het gewas vallen de jonge kiemplanten om. De kiemplantenziekte wordt in de boomkwekerij dan ook wel omvalziekte genoemd.

Knolrot - krokus — Bij de oogst vallen ernstig zieke knollen op door de donkere kleur van de bruine vliezen (huiden). Er blijft vaak veel grond aan aangetaste knollen kleven doordat er veel schimmelweefsel op de buitenkant groeit.

Knolvoet — Deze ziekte wordt veroorzaakt door de Plasmodiophora brassicae, die door middel van rustsporen jarenlang in de grond kan overleven.

Knop- en bloesemsterfte — Knop- en bloesemsterfte zijn al jaren bekend bij peer. Het gaat hierbij om twee verschillende ziekten. Bloesemsterfte wordt veroorzaakt door de bacterie Pseudomonas syringae pv. syringae.

Koolmeeldauw — Op de bladeren, bladstelen en stam verschijnen witte poederachtige vlekken. Bij ernstige aantasting kan het blad vroegtijdig vergelen en afvallen.

Koprot - ui — De schimmel Botrytis allii veroorzaakt kop-, bodem- en zij rot in uien. Deze ziekte wordt gekenmerkt door een rotting van de bol die uitgaat van de nek, de bolstoel of een wond in de zijkant van de bol (mechanische beschadiging).

Krasbodem - Fusarium-ziekte — Tijdens de groei van de bollen ontstaan op de wortelkrans of verspreid in de bolschijf kurkachtige, lichtbruine plekken die zich uitbreiden en geleidelijk ineen vloeien. Later ontstaan hierin ondiepe kloven en scheurtje, vandaar de naam krasbodem.

Krokusbrand - Gladiool — In de loop van september zijn de eerste symptomen zichtbaar. In de dan nog blanke, vliezige huiden, stolonen en kralen zijn licht- tot donkergrijze, soms iets opgezwollen plekken te zien, die gevuld zijn met zwart poeder.

Kroonroest — Kroonroest tast voornamelijk Engels raaigras aan. Het treedt in de tweede helft van het groeiseizoen op, als de grasgroei vermindert en het gras langer dauwnat is.

Kroonrot — Sclerotium rolfsii is een schimmelziekte die in veel siergewassen voorkomt zoals Amaryllis, Astilbe, irissen, tulp, lelies en chrysant. Ook veel groentegewassen kunnen worden aangetast.

Kroonrot - Iris — Kroonrot is een schimmelziekte die in de zomermaanden optreedt en pleksgewijze afsterving en geelverkleuring van de bladeren veroorzaakt (foto 1).

Kroonrot - Nerine —  De planten sterven voortijdig af, de buitenste bladeren het eerst.

Kuilschimmels — Kuilschimmels kunnen de smakelijkheid en kwaliteit van kuilvoer negatief beinvloeden. Er zijn drie soorten schimmels die de kuil kunnen aantasten.

Kurkwortel — Pyrenochaeta lycopersici of kurkwortel is een schimmelziekte, die alleen bij de teelt van tomaat in de grond aanzienlijke schade aanricht.

Kwade grond - Tulp — Zowel bij de broei als te velde komen de planten pleksgewijs niet of gehavend op. Rondom deze plekken zijn soms planten te vinden die in groei achterblijven en vroegtijdig afsterven.

Kwade grond - hyacint — De bladeren van de jonge plant zien er gehavend uit; vooral van de buitenste zijn grote stukken verteerd. Dat is reeds in de grond gebeurd.

Kwade grond - Iris — Zwaar aangetaste bollen komen niet op. De bollen zijn dan grauw, maar soms, vooral bij de bolneus, ook bruin (foto 1). Op dwarse doorsnede zijn bruine ringen te zien.

Kwade grond - Krokus — Pleksgewijs komen de planten traag op. In een enkel geval komen bij een ernstige aantasting de planten in het geheel niet op.

Kwade grond - lelie — Zowel bij de broei als te velde De spruit begint in de grond van buiten af te rotten. De spruit in de grond wordt geheel vernietigd en in de rokken ontstaan zachte, bruine plekken. 

Lakschurft — Rhizoctonia komt op de knol voor in de vorm van zwarte vlekjes. Deze vlekjes bestaan uit propjes droog schimmelpluis of mycelium en worden (pseudo)sclerotiën genoemd.

Lariks-populierenroest — Gele vlekjes op het blad, aan de onderzijde bruinzwarte wintersporenhoopjes, later bladval, waardplantwisseling met lariks met oranje-gele sporenhoopjes.

Lariks-Wilgenroest — Omstreeks juni verschijnen op de bladbovenzijde gele vlekjes. Deze corresponderen met oranje gele sporenhoopjes aan de bladonderzijde, die in de nazomer donkerbruin verkleuren.

Lenticelrot - Gloeosporium — Gloeosporium rot treedt op tijdens de bewaring. Plekken van Gloeosporium vruchtrot zijn rond, iets ingezonken en bruin met in het midden een lichtergekleurde cirkel.

Loodglans — Loodglans vormt een belangrijke ziekte in pruim. Er zijn geen bestrijdingsmiddelen voorhanden tegen deze schimmel. Bladeren aan zieke bomen vertonen een grijze loodkleur.

Maiskopbrand — Maisplanten die door Sphacelotheca reiliana zijn aangetast vormen geen kolven, maar op de plaats van de kolven worden vruchtlichamen gevormd van de schimmel.

Massaria — Massaria is een schimmelziekte, die een snel optredende houtrot in takken van platanen veroorzaakt, met plotseling taksterfte en takbreuk. De ziekte is nieuw en is in 2007 voor het eerst in Nederland aangetroffen.

Meeldauw - aardbei — Meeldauw in aardbei wordt veroorzaakt door de schimmel Sphaerotheca macularis. Bij een beginnende aantasting krijgt het blad een gevouwen stand. De bladranden krullen ongelijk om naar boven.

Meeldauw - appel, peer — Echte meeldauw veroorzaakt aantasting op bladeren en vruchten van appel en peer. Op de bladeren groeit in het voorjaar wit schimmelpluis, meestal aan de onderkant van het blad. Je kunt het schimmelpluis er af wrijven.

Meeldauw - biet — Op biet komt zowel de echte meeldauw (Erysiphe betae) als de valse meeldauw (Perenospora farinosa) voor.

Meeldauw - erwt — Behalve valse meeldauw kan ook meeldauw op erwten voorkomen, met name op laat gezaaide gewassen. De ziekte treedt vooral op onder droge omstandigheden eind juli-begin augustus.

Meeldauw - granen — Meeldauw kan op vrijwel alle grassen en granen voorkomen. Bij de granen worden vooral gerst en tarwe aangetast.

Meeldauw - komkommer — Sphaerotheca fusca of echte meeldauw is een schimmelziekte, die op glastuinbouwbedrijven schade aanricht in de vorm van bladaantasting. De ziekte is herkenbaar aan witte vlekjes van enkele mm op het blad.

Meeldauw - paprika — Leveillula taurica of echte meeldauw is een schimmelziekte bij paprika, die grote schade aanricht in de vorm van bladaantasting. Op de bovenzijde van het blad ontstaan kleine lichtgroene vlekjes die onregelmatig van vorm zijn.

Meeldauw - peen — Alleen bij droog en warm weer kan het loof aangetast worden door de echte meeldauwschimmel. Het blad wordt bedekt met een witte poederachtige laag (mycelium en sporen), wordt langzaam bruin en sterft af.

Meeldauw - snijbloemen — Erysiphe of echte meeldauw is een schimmelziekte, die in diverse snijbloemen op glastuinbouwbedrijven en buiten schade aanricht in de vorm van bladaantasting.

Meeldauw - tomaat — Oidium neolycopersici of echte meeldauw is een schimmelziekte, die op glastuinbouwbedrijven schade aanricht in de vorm van bladaantasting. De ziekte is herkenbaar aan onregelmatige witte vlekjes van enkele mm op het blad.

Meidoorn-jeneverbesroest — Aan de bovenzijde van de bladeren gele vlekken, aan de onderzijde in groepjes bij elkaar staande gele of roodachtig gele, bekervormige vruchtlichamen. Op de twijgen galachtige, opgezwollen plekken met vruchtlichamen bezet.

Meniezwammetje — Ingezonken weefsel en afgestorven bast rondom snoeiwonden. Jonge twijgen verwelken tijdens zomer. Al snel worden oranje/ menierode vruchtlichaampjes van de schimmel zichtbaar op bast van twijgen en stam.

Monilia vruchtrot — Monilia rot treedt op in de boomgaard en tijdens de bewaring. Vooral pruimen en kersen, die na regen kunnen barsten, zijn erg gevoelig voor Monilia-rot. Op de rottende vruchten ontstaan karakteristieke concentrische ringen van geelbruine sporenhoopjes.

Mycosphaerella - komkommer — De schimmel kan bladeren, stengels, groeipunten en vruchten aantasten en veroorzaakt hierop bruine of grijzige vlekken. De vruchten kunnen zowel van binnenuit worden aangetast (intern vruchtrot) als aan de buitenkant (extern vruchtrot).

Netvlekkenziekte — Deze schimmelziekte komt vooral bij wintergerst voor. Eerst ontstaan op het blad puntjes, die later uitgroeien tot netvormige structuren.

Oogvlekkenziekte — Oogvlekkenziekte is één van de voetziektes in tarwe, rogge en gerst. De ziekte is te herkennen aan op een oog lijkende vlekken aan de stengelvoet van de graanplant. De oogvlekken zijn ovaal met een lichtbruine rand en een lichter centrum.

Oortjesziekte — De ziekte dankt de naam oortjesziekte aan het feit dat de bladeren opgezwollen en gekromd uitgroeien. In een later stadium worden de misvormde bladeren bedekt met wit poeder.

Oranje gladioolroest — Op beide zijden van het blad ontwikkelen zich gelige, enigszins opgezwollen plekjes, waarvan het weefsel na enige tijd openbarst. Daarbij komt een oranje-gele sporenmassa tevoorschijn.

Oranjepluis - blad- en stengelvlekkenziekte - tulp — Op de stengel ontstaan,gewoonlijk op de grens van grond en lucht, onregelmatig gevormde, langwerpige vlekken. Het oppervlak is daar ruw en enigszins ingezonken.

Penicillium - ui — Deze ziekte treedt vooral op tijdens bewaring en transport. Op de uien ontstaan bleekgele, waterige plekjes, die al snel overgroeid raken met een blauwgroen schimmelpluis.

Penicillium-rot - Iris — Aangetast bolweefsel verkleurt donker- of blauwgrijs en is vaak bedekt met een blauwgroene sporenmassa (foto). Aangetast weefsel is niet ingezonken, zoals bij bolrot, terwijl ook de begrenzing minder scherp is.

Perenroest — Roest op peer is een schimmelziekte met een opmerkelijke levenscyclus. De schimmel verblijft maar een deel van die cyclus op peer, alleen tijdens de bladfase. De rest van het jaar verblijft de schimmel op jeneverbes (Juniperus spp.).

Perzikkrulziekte — Perzik is zeer vatbaar voor de krulziekte die veroorzaakt wordt door een schimmel. De aangetaste scheuten zien er opgezwollen uit, bladeren zijn gebobbeld, opgezwollen en misvormd met geelgroene tot rode blaren.

Phialophora-verwelkingsziekte — Phialophora cinerescens is een schimmelziekte, die in anjers grote schade kan aanrichten. De ziekte is in sommige cultivars herkenbaar aan een paarsrode verkleuring van het blad.

Phoma of gangreen — Phoma is een droogrotschimmel, die vooral optreedt in de bewaring van aardappelen. 

Phoma wortelrot - Chrysant — Phoma chrysanthemicola f.sp. chrysanthemicola of wortelrot is een schimmelziekte, die in chrysant schade aanricht. Bij aangetaste planten kleuren de nerven en het aangrenzende bladweefsel geel. Daarna wordt het hele blad geel en sterft af.

Purpervlekkenziekte — Op de bladeren ontstaan langwerpige, aanvankelijk witgrijze vlekken die later paarsrood (purper) verkleuren. Rond de vlek is een bleke zone aanwezig.

Ramularia bladvlekkenziekte — Ramularia herken je aan lichtbruine vlekken van 0.5 tot 1 cm in doorsnede. Met een loepje kun je in de vlekken grijs schimmelpluis met witte puntjes herkennen.

Rattenkeutelziekte - peen — De wortelen zijn overgroeid met een wit schimmelpluis met daarin grote, zwarte sclerotiën. De aangetaste wortelen gaan later geheel tot rotting over.

Rhizoctonia - biet — Rhizoctonia in bieten geeft afstervende planten. Het afsterven begint bij de buitenste bladeren. In een later stadium worden de wortels van de bieten aangetast.

Rhizoctonia broeipoten — Rhizoctonia solani is een schimmelziekte, die in de chrysantenteelt een enorme schade kan aanrichten. De ziekte wordt het meest in het begin van de teelt gesignaleerd.

Rhizoctonia-ziekte - gladiool — De knolvliezen zijn plaatselijk donkerder van kleur dan normaal en soms ten dele verteerd (foto 1). Op de inplantingsplaats vindt men daarvan donkergekleurde resten.

Rhizoctonia-ziekte - hyacint — Voornamelijk op het ondergrondse, witte gedeelte van de bladeren, de zogenaamde pijp, ontstaan een of meer lichtbruine, onregelmatige, onscherp begrensde vlekken. Op deze plaatsen verteert het bladweefsel snel (foto 1).

Rhizoctonia-ziekte - iris — Bij lichte aantasting zijn op de schedebladen zwart-bruine vlekken te vinden. In het centrum daarvan verteert het bladweefsel.

Rhizoctonia-ziekte - lelie — Bij zware aantasting in de kas is de opkomst van de planten vertraagd. De ondergrondse witte loofblaadjes zijn dan vaak al verrot.

Rhizoctonia-ziekte - Muscari — Van aanvankelijk goed gegroeide planten vergelen enkele bladeren na de bloei voortijdig. Op de witte ondergrondse delen van de bladeren komen bruine, overwegend langgerekte, streepvormige patronen en rotte plekken voor.

Rhizoctonia-ziekte - tulp — De ziekteverschijnselen zijn afhankelijk van de cultuuromstandigheden en komen vooral pleksgewijs voor.

Rhizoctonia-ziekte - Zantedeschia —   Opkomend blad vertoont bruine onregelmatig gevormde vraatachtige plekken rond de voet van de bladeren

Rhizoctonia-ziekte Dahlia — Voordat stekken worden geplukt van de oplegknol worden deze misvormd en krijgen licht tot donkerbruine ruwe plekjes. De bij elkaar gestoken stekken vallen pleksgewijs om waarbij schimmeldraden tussen de stekjes zichtbaar is. 

Ringvlekkenziekte — De aantasting begint op de oudere bladeren, want de schimmel kan alleen nagenoeg volgroeide bladeren infecteren.

Roest - biet — Roest vormt op het blad roestkleurige sporenhoopjes van ongeveer 1 mm grootte. Later groeien de vlekken aan elkaar tot grotere afzettingen. Jonge bladeren vergelen.

Roest - Hypericum — Gele vlekjes op het blad, aan de onderzijde oranjegele hoopjes, later bladval. Vlekken vloeien samen en verkleuren naar donkerbruin. Geen waardplantwisseling.

Roest - Iris — Verspreid over de loofbladeren talrijke kleine roestbruine vlekjes waarin het weefsel iets opgezwollen is en waaruit de sporenmassa vrijkomt. Meestal worden oudere bladeren aangetast.

Roest - naaldroest - Pinus - Campanula — De kleine blaasjes op de naalden produceren oranje bekersporen. Veel schade ontstaat als onder een Pinus veel van de wisselwaardplanten staan, met name kruiskruid. Bij Campanula ontstaan aan de onderzijde van het blad oranje-rode sporenhoopjes.

Roest - prei — Puccinia allii komt alleen voor op prei en een aantal andere Allium-soorten, zoals ui en sjalot.

Roest - roos — Onderkant blad sporenhoopjes van oranje, bruine, gele of vuilwitte kleur. Soms worden ook de stengels, scheuten, bladstelen en bladnerven aangetast. Ernstige aantastingen hebben afsterving en bladval tot gevolg.

Roetbollen - hyacint — Vanuit beschadigde plekken wordt het bolweefsel zacht. Het zieke weefsel is bedekt met een roetzwart sporenpoeder van de schimmel.

Roetbollen - tulp — Ernstig zieke bollen zijn verschrompeld en hard. Uitwendig op de bol en tussen de rokken bevindt zich een roetzwarte sporenmassa.

Ronde plekkenziekte - Take-all patch — Vooral struisgrasssen zijn gevoelig. De ziekte is te herkennen aan de lichte bronskleurige min of meer ronde aantastingsplekken.

Rooddraad — In het grasveld ontstaan kleine plekjes van dode grassprieten gemengd met nog levende blaadjes. De aantasting is licht van kleur maar kan ook roze achtig gekleurd zijn.

Rozerotvlekkenziekte — Op de voet van de plant en/of op de schacht ontstaat een roodpaarse verkleuring. Op het blad zijn in de lengterichting roze verkleuringen te zien.

Schubrot — Tijdens de groei ontstaan aan de top en/of de zijkant van de bol en/of op de inplantingsplaats van de schubben licht- tot donkerbruine plekken, waar het schubweefsel begint te rotten (schubrot). Deze plekken kunnen sterk verschillen in vorm en grootte.

Schurft - appel — Op bladeren, takken, stengels en vruchten worden olijfgroene, bruingrijze tot zwarte vlekken gevormd. Op de takken vormen zich ruwe plekken.

Schurft - knolselderij — Op de selderijknol zijn bruine tot zwarte plekken te zien, die verkurken of gaan rotten. Bij ernstige aantasting worden de buitenste bladeren geel.

Schurft - peer — Schurft bij appel (Venturia inaequalis) en schurft bij peer (Venturia pirina) zijn de meest bekende schimmelziekten bij appel en peer. Naast aantasting van de bladeren veroorzaakt vooral de aantasting van de vruchten de economische schade.

Sclerotienrot - iris — Op de grens van grond en lucht wordt het weefsel zacht en is op die plek waterig doorschoten en bedekt met een opvallend wit schimmelpluis.

Sclerotienrot - rattenkeutelziekte - erwten — Het schimmelweefsel doorwoekert de plant, waardoor deze al vroeg verwelkt en afsterft.

Sclerotienrot - rattenkeutelziekte - koolzaad — Sclerotinia aantasting herken je aan gele planten in het gewas.

Sclerotienrot - rattenkeutelziekte, stamslaboon — Het schimmelweefsel doorwoekert de plant, waardoor deze al vroeg verwelkt en af kan sterven.

Sclerotienrot - witlof — De aantasting door Sclerotinia wordt ook wel rattenkeutelziekte genoemd. Als gevolg van de aantasting gaan de pennen en kroppen over in een zachte rotte massa waarop in het helder witte schimmelpluis de zwarte sclerotiën zitten.

Sclerotienrot of rattenkeutelziekte - aardappel — Sclerotinia is een schimmelziekte met een grote waardplantenreeks.Onder andere erwten en bonen, wortelen, witlof, koolzaad en aardappelen kunnen door deze schimmelziekte aangetast worden.

Smet — Smet in sla en andijvie is een verzamelnaam voor ziekten veroorzaakt door verschillende pathogenen (ziekten verwekkers). Het smetcomplex wordt veroorzaakt door Sclerotinia (rattenkeutelziekte), Rhizoctonia (zwartpoot) en Botrytis (smeul).

Smeul - Fritillaria — Vanaf begin mei verwelken er planten van Fritillaria meleagris op plekken die zich snel uitbreiden. Van aangetaste planten is het ondergrondse stengeldeel geheel of gedeeltelijk slap en grauw, later zelfs zwart door de aanwezigheid van talloze kleine (ca. 1 mm in diameter) sclerotiën.

Smeul - tulp — Omstreeks of kort na de bloei verwelken de planten plotseling, waarbij de bladeren paarsrood worden. De stengel wordt zacht en rot en krijgt een grijsachtige kleur, het eerst op de grens van grond en lucht of in het stengelgedeelte binnen de geplante bol

Smeul - vuur — Bij opkomst zijn enkele bladtoppen donkerbruin verkleurd. Soms klitten deze aan elkaar (foto).

Sneeuwschimmel — Op het gazon vormen zich verslijmde, grauwe plekken, die later bruin tot geelbruin verkleuren, Op de bladeren ontstaan eerst waterige vlekken, die later oranjebruin worden. De bladeren plakken aan elkaar.

Spikkelziekte — De symptomen van spikkelziekte zijn bruine, ronde vlekken op de bladeren met een gelige tot rode ring.

Stamblaasroest - zwarte bessenroest — Op de naalden zijn oranjegele vlekjes te zien, na enkele jaren gevolgd door opzwellingen van scheuten en stam (kankers). Op deze plaatsen vloeit veel hars naar buiten en er komen in de periode mei-juni blaasjes met oranjekleurige bekersporen op.

Stemphylium — Op de stengels bevinden zich kleine ovale scherp afgegrensde bruine vlekjes van 2-6 mm lang. De kern van het vlekje is vaak iets lichter bruin. De eerste aantasting is meestal dicht bij de grond.

  

Stemphylium - ui — De aantasting begint met kleine, lichtgele tot bruine, waterige vlekjes. Na verloop van tijd ontstaan hieruit langwerpige vlekken die later samen kunnen vloeien en het gehele blad kunnen aantasten.

Stengelfusarium — Jonge, in de kas groeidende, planten blijven achter in groei, waarbij de bladeren van onderaf vergelen. De aantasting uit zich in bruine vlekken op de ondergrondse stengeldelen en een roodbruin-verkleuring rond het doorbreekpunt van de stengelwortels.

Stengelrot of kolfsteelrot - mais — Zachte stengelvoeten, merg in de stengel verrot of verdwijnt, kolven hangen naar beneden, stengels knikken en vallen in verschillende richtingen om. Aantasting vooral in afrijpend gewas.

Sterroetdauw — Sterroetdauw is een bladvlekkenziekte die stervormige zwarte vlekken op blad en stengel van roos veroorzaakt.

Strepenziekte — Strepenziekte is een schimmelziekte, die voorkomt bij haver en bepaalde grassoorten.

Stuifbrand — Tarwe, gerst en haver kunnen door de stuifbrand schimmels worden aangetast.

Tak- en bloesemsterfte — Verwelkingsziekte waarbij tijdens en vlak na de bloei sterven bloesem en jonge scheuten plotseling afsterven. Bloemen en bladeren verwelken maar vallen niet af. Ook kunnen bruine ringen op de vruchten ontstaan.

Taksterfte coniferen — Geleidelijke geelverkleuring later bruinverkleuring van takjes, later verdorring en afsterving verspreid door de boom. Soms sterven de planten af.

Taksterfte rode bes — Taksterfte bij rode bes wordt veroorzaakt door de schimmel Eutypa lata. Het meest opvallend bij taksterfte is de plotselinge verwelking in de lente en de zomer. Op de takken is dan altijd een kanker aanwezig.

Tarwehalmdoder — De ziekte is te herkennen aan een zwart glimmend schimmelmatje aan de voet van de plant. Tarwehalmdoder tast vooral de wortels en de stengelvoet aan.

Topsterfte - Calluna — De eerste symptomen zijn zichtbaar aan de toppen van de twijgen doordat deze bruin worden en naar beneden ombuigen. De afsterving zet zich verder naar beneden voort.

Tuinboon-wikkeroest — De meest bekende sporen zijn de roestbruine zomersporen, die als roestbruine pukkels op de bladeren zichtbaar zijn zowel aan de onderzijde als aan de bovenzijde van het blad.

Uienbrand — In de kiemlobben en eerste bladeren zijn zwarte plekken of banden zichtbaar. Vaak zijn deze plekken iets opgezwollen. Later scheuren ze open en komt er een massa zeer fijne sporen uit.

Verticillium-verwelkingsziekte — Bladeren verwelken en takken sterven plotseling af. Lager in de aangetaste takken is een ringvormige olijfgroene, paarsgrijze tot bruine verkleuring zichtbaar in het hout.

Verticillium-verwelkingsziekte - aardbei — Verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door Verticillium soorten. Verticillium dahliae en V. albo-atrum komen in zeer veel tuinbouwgewassen voor. Hieronder zijn vele boomkwekerij-gewassen, kruidachtige gewassen, aardappelen en diverse tuinbouwgewassen.

Verticillium-verwelkingsziekte - Chrysant — Verticillium is een schimmelziekte, die in chrysant soms schade aanricht. De ziekte is herkenbaar aan vergeling, fletsgroen of dof worden en verwelking van het blad beginnend onder aan de plant en in een later stadium aan de hele plant.

Verticillium-verwelkingsziekte of slaapziekte - glasgroenten — Slaapziekte of Verticilllium-verwelkingsziekte veroorzaakt door Verticillium albo-atrum en Verticillium dahliae is een schimmelziekte die in aubergine soms schade aanricht.

Verticillium-verwelkingsziekte of slaapziekte - tomaat — Verticillium albo-atrum of slaapziekte is een schimmelziekte die in tomaten soms ernstige schade aanricht. De schimmel is herkenbaar aan verwelking van het blad, de plant of delen van de plant en vergeling van het blad.

Verwelkingsziekte - kool — Er treedt vergeling op van de bladeren en zwartverkleuring van de vaatbundels. Dit laatste is duidelijk zichtbaar bij overlangs doorsnijden van de wortelstronk. De schimmel verstopt de vaatbundels waardoor de plant minder water kan opnemen en verwelkt.

Vethuidigheid - Fusarium-ziekte hyacint — Bij het rooien zijn in de buitenste bolrokken enkele tot vele centimeters grote, okergele tot lichtbruine plekken aanwezig, die uitgaan van de rand van de rok of vanuit de inplantingsplaats op de bodem.

Vliegenpoepjesziekte — Bij een sterke aantasting veroorzaakt de schimmel groene, vettige plekken op de stengels waar de waslaag plaatselijk verdwenen is. Soms zijn op deze plaatsen kleine zwarte microsclerotiën te vinden, de zogenaamde 'flyspecks' oftewel 'vliegenpoepjes'.

Vruchtboomkanker — Vruchtboomkanker kenmerkt zich door een aantasting van twijgen en takken. Er ontstaat eerst een inzinking en de bast verkleurd iets donkerder.

Vruchtrot - aardbei — Er is een aantal schimmels dat vruchtrot bij aardbeien veroorzaakt. Vaak beperkt de aantasting zich niet tot de vruchten, maar worden ook andere plantendelen aangetast.

Vruchtrot - Botrytis — Botrytis rot, ook wel `grauwe schimmel' genoemd, treedt op tijdens de bewaring. Het rot woekert vrij snel voort en de aangetaste plek is lichtbruin verkleurd. Geheel rotte vruchten zijn erg zacht.

Vruchtrot - Penicillium — Penicillium rot ontstaat tijdens de bewaring. Op de vruchten ontstaan ronde, bruine plekken, vaak bij de neus of rondom een verwonding. Het rot is zacht en waterig. Geheel rotte vruchten zakken in elkaar.

Vuur — De eerste symptomen zijn herkenbaar als kleine grijsbruine tot donkerbruine stipjes op het blad, soms met een donkergroene rand.

Vuur - Bladvlekkenziekte - Amaryllis — Donkerrode verkleuring van de bolrokken aan de randen van (natuurlijke) scheuren in de rokken. Rode vlekken op het blad net boven de bol en rode strepen op de bloemsteel als deze uit de bol komt.

Vuur - Fritillaria — Op het gewas ontstaan, vooral onder vochtige omstandigheden en rond de bloeitijd, ronde tot ovale vlekjes die later ineen vloeien. Het gewas sterft hierdoor vroegtijdig af. Dit is vooral bekend bij F. imperialis.

Vuur - gladiool — De ziekte geeft symptomen op knol en blad. Op de knol ontstaan kleine donkere vlekjes. Op bladere verschijnen aanvankelijk lichte, later donkerbruine, ronde vlekjes.

Vuur - hyacint — In het voorjaar worden de toppen van de bladeren grijsbruin en sterven af. Deze aantasting breidt zich langzaam uit, zodat tenslotte een groot gedeelte van het blad dor en verschrompeld is.

Vuur - tulp — Al voor opkomst kan op de buitenzijde van de spruit een waterige grijsbruine plek aanwezig zijn die onder vochtige omstandigheden snel groter wordt; de schimmel kan dwars door het eerst blad groeien en zo de onderliggende bladeren aantasten.

Weidekringzwam — In het gras zijn groter wordende cirkels van slecht groeiende plekken te zien. De binnenste ring heeft een groene kleur.

Witrot — Witrot wordt veroorzaakt door een schimmel die in de grond lange tijd levensvatbaar aanwezig kan blijven in de vorm van sclerotiën.

Witrot - Allium — Enige tijd voor de bloei worden de bladeren plotseling geel en sterven de planten af. Het ondergrondse stengeldeel verslijmt, de bol wordt zacht en verteert bij vroege aantasting soms al in de grond. De ziekte breidt zich pleksgewijs snel uit.

Wortelbrand - biet — Wortelbrand is een verzamelnaam voor allerhande schimmelziektes, die bieten in een vroeg stadium kunnen aantasten en de oorzaak kunnen zijn van het wegvallen van kiemplanten.

Wortelverbruining - mais — Kortere planten dan op grond van de raskenmerken en groeiomstandigheden verwacht mag worden.

Wratziekte — Het meest in het oog springend symptoom van wratziekte, zijn de bloemkoolachtige woekeringen, die op vrijwel alle plantendelen kunnen worden gevormd. Deze woekeringen kunnen een grootte tot 10 cm doorsnede bereiken.