Grote waternavel

Grote waternavel is een invasieve oeverplant afkomstig uit Zuid-Amerika en ingevoerd als vijverplant. Grote waternavel groeit vooral in voedselrijk stilstaand tot zwakstromend water zoals moerassen, vijvers, kanalen en sloten. De soort is een overblijvende oeverplant die in de oever wortelt. De plant vormt lange stengels met brede, niervormige bladeren die op het wateroppervlak drijven. De bladeren kunnen tot 30 cm boven het wateroppervlakte uitsteken. De bladsteel bevindt zich in het midden van het blad. De soort is makkelijk te herkennen aan zijn brede en niervormige bladeren met een diameter van 4 tot 10 centimeter. De onregelmatig 5-lobbige bladeren zijn aan de bladsteel ingesneden en de bladrand is licht gekarteld.

De soort wortelt in de oever en/of bodem en vormt van daaruit meterslange, drijvende uitlopers. Onder Nederlandse omstandigheden bloeit de plant zelden (kleine witte bloemen in een enkel scherm). In een vroeg stadium kan de soort verward worden met de inheemse gewone waternavel (Hydrocotyle vulgaris), maar hiervan blijven de bladeren en stengels veel kleiner.

Oorspronkelijk komt de plant voor in Zuid-Amerika en is in Nederland geïntroduceerd als vijverplant. Doordat sommige vijvereigenaars overtollige planten in de vrije natuur dumpten kon de soort zich verder verspreiden. Kleine fragmenten van de plant die met het water meedrijven, kunnen elders weer uitgroeien tot nieuwe haarden. Vanaf de jaren negentig heeft de plant zich snel verspreid over Nederland. Inmiddels is de verkoop aan consumenten verboden.

Bij de aanpak van grote waternavel zijn een aantal algemene aspecten van belang onafhankelijk van de gekozen methode.

• Begin altijd bovenstrooms om te voorkomen dat schone stukken weer besmet worden door afdrijvend materiaal.

• Gebruik waar mogelijk een goed kerende drijfbalk of drijfscherm (kan ook benedenstrooms geplaatst worden), en loop na afloop de watergang na om losgeraakte stukken te verwijderen.

• Voorkom de vorming van dichte matten! Begin vroeg in het seizoen met verwijdering, zo snel mogelijk na het aantreffen van de eerste planten.

• Zorg dat de watergangen ‘schoon’ zijn voor de winter.

• Meer informatie: Kennisnetwerk Invasieve Exoten