Sociale organisatie

Sommige dieren leven het grootste deel van hun leven alleen (solitair). Ze komen alleen in contact met soortgenoten om te paren. Andere soorten leven het grootste deel van hun leven in paren of in grotere groepen. 
Binnen een groep heerst een bepaalde rangorde. Het gedrag dat soortgenoten ten opzichte van elkaar vertonen, noem je sociaal gedrag.

Groepsleven

Sommige dieren leven alleen (solitair), maar vaak leven dieren in groepsverband. In groepsverband leven heeft een aantal voordelen ten opzichte van solitair leven. In groepsverband kunnen de jongen goed worden beschermd, worden roofdieren eerder opgemerkt en kan er worden samengewerkt om voedsel te krijgen. Het nadeel van een groepsleven is dat het gevonden voedsel gedeeld moet worden met groepsgenoten, de kans op ontdekking door roofdieren groter is en er meer kans is op overdracht van besmettelijke ziektes of parasieten.

Rangorde

In een groep waar concurrentie kan ontstaan om voedsel, nestplaatsen of geslachtspartners tref je een sociale rangorde aan. Een sociale rangorde houdt in dat er verschil is in rang: het ene dier staat hoger in de rangorde dan het andere dier. Bij kippen is er één kip die alle andere kippen domineert. Dat doet ze door te pikken naar de andere kippen en ze te verdringen bij het krijgen van voedsel. Een andere kip doet hetzelfde, behalve tegen de meest dominante kip. De kip die helemaal onderaan in de rangorde staat, wordt door alle andere kippen gepikt. Het resultaat is een pikorde waarbij de grootste en sterkste dieren bovenaan staan. Als de rangorde is vastgesteld, weet elk dier zijn plaats. Dat is goed voor de rust binnen de groep. Nieuwe dieren moeten hun plaats eerst bevechten. Zieke dieren verliezen hun plaats.

Sociaal gedrag

Het gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar noem je sociaal gedrag. Sociaal gedrag is belangrijk voor het overleven van de groep. Dieren communiceren met elkaar over voedsel of de dreiging van gevaar. Spelgedrag en verzorgingsgedrag zijn uitingen van sociaal gedrag. Hierbij leveren de individuele dieren een bijdrage aan het sterk en gezond houden van de groep. Spelgedrag zie je vooral bij jonge dieren. Het is belangrijk voor de sociale, lichamelijke en cognitieve ontwikkeling. Niet al het sociale gedrag is vriendelijk. Om de rangorde te bevestigen of om conflicten op te lossen, kunnen dieren ook agressief gedrag vertonen, waarbij ze imponeren, dreigen of vechten.