Composteren / Biothermisch drogen
- NCM
In het kort |
|---|
Bij compostering (ookwel biothermische droging genoemd) wordt organisch materiaal zoals mest door micro-organismen (schimmels en bacteriën) in aanwezigheid van zuurstof afgebroken. Compostering wordt toegepast om mest te stabiliseren, te drogen en/of te hygiëniseren (ontsmetten). Het eindproduct is compost, een organische meststof en bodemverbeteraar met relatief veel stabiele organische stof. Composteren, compostering, biothermisch drogen |
Doel techniek |
|---|
Compostering, ook wel biothermische droging genoemd, wordt toegepast om mest te stabiliseren, te drogen (verdamping van vocht) en/of te hygiëniseren (ontsmetten). |
Omschrijving techniek |
|---|
Bij compostering wordt organisch materiaal zoals mest of biomassa door micro-organismen (schimmels en bacteriën) omgezet en afgebroken in aanwezigheid van zuurstof (aeroob proces). Hierbij stijgt de temperatuur van het organisch materiaal tot bijvoorbeeld 50-60°C. De aanwezige micro-organismen zetten organische stof om in (met name) CO2 en daarnaast zal door de warmteproductie een deel van het water verdampen. In de mestverwerking wordt de dikke fractie van varkens- of rundveemest of vaste pluimveemest gebruikt. De dierlijke mest kan eventueel worden gemengd met andere biomassa (bijvoorbeeld stro, vlas of houtsnippers). Hiermee kan gericht de gewenste verhoudingen van organische stof en nutriënten (meststoffen) bereikt worden. Om de omstandigheden voor de micro-organismen zo goed mogelijk te houden, is het belangrijk dat het materiaal goed doorlucht wordt en niet te nat of te droog is. Tijdens het composteringsproces moet het materiaal daarom regelmatig omgewenteld en belucht worden. De warmte en de condens die tijdens het proces ontstaan, kunnen worden hergebruikt voor andere doeleinden (bijvoorbeeld verwarming van gebouwen), maar daar zijn uiteraard aanvullende warmteterugwininstallaties voor nodig. Tijdens het composteren komt CO2, NH3 of N2-gas vrij, doordat organisch materiaal wordt afgebroken. Als het proces niet goed verloopt kan daarnaast ook lachgas en methaan ontstaan. Er zijn verschillende vaste biothermische drooginstallaties. Zo kan het proces plaatsvinden in tunnels die van de onderkant worden belucht. Ook zijn er composteringstrommels op de markt, waarbij de draaibeweging van de trommel zorgt voor de beluchting. Deze trommels worden ook toegepast op landbouwbedrijven, waarbij de (gehygiëniseerde) compost kan worden gebruikt als boxenvulling in melkveestallen. Bij tunnelcompostering wordt de lucht uit de tunnel of trommel in de regel afgezogen en gewassen om ammoniakemissies te voorkomen. Naast deze gesloten composteringsprocessen bestaat ook open compostering. Hierbij wordt de biomassa op een hoop geplaatst die enkele keren per maand wordt gekeerd. Beluchting gaat via natuurlijke trek. Bij deze vorm van compostering is er minder controle over het proces en zijn er meer emissies van stikstof en broeikasgassen. De kosten van open compostering zijn aanzienlijk lager dan bij gesloten compostering (trommel-/tunnelcompostering). Bij gesloten compostering is voor de elektriciteit voor beluchting en het wassen van de lucht <10 kWh / ton ingaande mest nodig. Bij het composteringsproces komt veel warmte vrij. Deze warmte kan worden verwaard in de nabijheid van de installatie (bijvoorbeeld glastuinbouw, stallen, champignonteelt, een openbaar gebouw, zwembad, of om de compost verder te drogen). |
Varianten |
|---|
|
Ingaande meststromen |
|---|
|
(Uitgaande) eindproducten |
|---|
Het eindproduct is een organische meststof die - afhankelijk van de bereikte temperatuur en de verblijftijd - is gehygiëniseerd. Doordat daarnaast water is verdampt en hierdoor het totale gewicht sterk daalt, is het product eenvoudiger exporteerbaar. De samenstelling van compost is sterk afhankelijk van de ingaande (mest)stromen. Het droge stofgehalte van compost kan oplopen tot meer dan 60%, doordat tijdens het proces veel water verdampt. Het gehalte aan stabiel organisch materiaal in compost is relatief hoog. Als er minder dan 10% dierlijke mest in de compost is gebruikt, wordt de compost niet als dierlijk mestproduct gezien en kan deze worden ingezet als bodemverbeteraar. Als meer dan 10% dierlijke mest is gebruikt, blijft de compost wettelijk een dierlijke meststof. |
Bronnen en interessante links |
|---|
Bernal, M., Bescós , B., Bonmatí , A., Burgos, L., Bustamante, M., Clemente, R., . . . Wiśniewska, H. (2015). Evaluation of manure management systems in Europe. Sarga. Opgehaald van https://core.ac.uk/download/pdf/46606176.pdf Groenestijn, J. v., & P. Harmsen, H. B. (2019). Biomassa voor de Circulaire Economie. Wageningen: Wageningen Food & Biobased Research. Opgehaald van https://edepot.wur.nl/475889 Hoekstra, B., & Brouwer, A. (2018). Technische onderbouwing beleidsregels voor risicobeperking gezondheidseffecten via de lucht van mestbewerkingsinstallaties. Deventer: Tauw bv. Opgehaald van https://www.tauw.nl/static/default/files/documents/pdf/Nieuws/Beleidsregel_rapport.pdf Vanden Nest, T., Vandaele, E., Lebuf, V., Snauwaert, E., Vanden Auweele, W., Willekens, K., . . . Vandecasteele, B. (2015). De compostering van dikke fractie van digestaat. Opgehaald van https://vlaco.be/sites/default/files/generated/files/page/20150729-rapport-vlaco-vcm-compostering-dikke-fractie-1.pdf Vlaco vzw. (2023). Wat is compost? Opgeroepen op 8 augustus, 2023, van Vlaco: https://vlaco.be/compost-gebruiken Wevers, K., Hol, S., Meijvogel, D., Van der Weide, R., & Gollenbeek, L. (2021). Mogelijke mest behandelingen op bedrijfsniveau. Wageningen Research, Rapport WPR-816. 32 pp.; 14 fig.; 1 tab.; 38 ref. Opgehaald van https://edepot.wur.nl/584504#:~:text=Mestverwerking%20kan%20dan%20ingezet%20worden,waarddor%20minder%20transportkosten%20gemaakt%20worden%20( |
Bijlages |
|---|
|
Bedrijven |
|---|
Voorbeelden van bedrijven die deze techniek leveren of uitvoeren zijn:
|
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen? Stuur dan een mail naar info@wikimest.nl.