12 - Natuur & Landschap

Deze wiki is in aanbouw. In de komende tijd zullen geregeld updates plaatsvinden door middel van het toevoegen van KPI’s, sectoren en informatie per KPI.

KPI stuurt op

De aanwezigheid van agrarische natuur en landschapselementen is een van de belangrijkste voorwaarden voor biodiversiteit in het landelijk gebied. Via agrarisch natuur- en landschapsbeheer wordt voorzien in voedsel, schuil- en nestgelegenheid voor een verscheidenheid aan soorten: hoofdzakelijk boerenlandvogels, maar ook zoogdieren, amfibieën, vissen en insecten.

Relevante sectoren
Open	Open

De KPI draagt via de twee sub- KPI’s bij aan het herstel van biodiversiteit:

1. Beheerpakketten van het Agrarisch natuur- en landschapsbeheer zijn primair gericht op het realiseren van leefgebieden ten behoeve van de doelsoorten van de vogelrichtlijn (VR).

2. Groenblauwe dooradering is het netwerk van landschapselementen dat ecologische verbindingen vormt tussen agrarisch beheerde gronden onderling en met nabijgelegen natuurgronden. In zowel de EU biodiversiteitsstrategie, het NPLG en als het Aanvalsplan landschap staat een doelstelling dat 10% van het landelijk gebied uit GBDA moet bestaan in 2040. Zowel agrarisch natuurbeheer als groenblauwe dooradering bieden rust-, voedsel- en nestgelegenheid aan boerenlandvogels.

Status KPI

Uitgebreide definitie

De KPI aandeel Natuur & Landschap maakt inzichtelijk hoeveel agrarisch natuur- en landschapsbeheer op een landbouwbedrijf aanwezig is. Dit is een som van de oppervlakte van percelen met agrarisch natuurbeheer en landschapselementen op bedrijfsniveau, gedeeld door het totale bedrijfsareaal, maal 100%. De uiteindelijke score is het aandeel natuur & landschap op het totale bedrijfsareaal.

De KPI wordt momenteel, net zoals het aandeel kruidenrijk grasland, bepaald op basis van afgesloten beheerpakketten agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb), en, voor boeren die geen ANLb-pakket willen/kunnen afsluiten (laagdrempelige) beheerpakketten van de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij en Akkerbouw (BBM).[1]

Binnen de KPI aandeel Natuur en Landschap wordt onderscheid gemaakt tussen:

1. Aandeel volvelds agrarisch natuurbeheer (ANB) betreft volvelds beheer dat gericht is op het behoud en de versterking van leefgebieden voor specifieke soorten die afhankelijk zijn van agrarisch beheerd gebied. Te denken valt aan kruidenrijk grasland, kruidenrijke akkers, of wintervoedselakkers etc.

2. Aandeel groenblauwe dooradering (GBDA) is het netwerk van landschapselementen dat ecologische verbindingen vormt tussen agrarisch beheerde gronden onderling en met nabijgelegen natuurgronden. Daarbij worden in aansluiting op het Aanvalsplan Landschapselementen drie categorieën onderscheiden: (1) kruidenrijke randen, (2) houtige landschapselementen (houtwallen, heggen etcetera.) en (3) natte landschapselementen (sloten, poelen etcetera). Over het algemeen geldt: hoe ouder het element, hoe meer waarde het heeft voor de biodiversiteit.

Deze KPI meet vooralsnog alleen de kwantiteit. Als er sprake is van contracten die zijn afgesloten in het kader van het stelsel voor het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (het ANLb) wordt de kwaliteit van het uitgevoerde beheer geborgd via de 40 agrarische collectieven. Als boeren niet mee kunnen doen aan het ANLb is er de mogelijkheid om zogenaamde BBM-pakketten (beheerpakketten biodiversiteitsmonitor melkveehouderij) in te laten tekenen, maar de kwaliteit van het uitgevoerde beheer is daarmee niet geborgd.

[1] zie voor uitgebreide toelichting van de pakketten:

• https://biodiversiteitsmonitormelkveehouderij.nl/docs/BBM_pakketten_2024_schone_versie_14-9-2023.pdf

• 23.03.203_BMA-pakketten-2023_conceptversie01.pdf (bo-akkerbouw.nl)

Meer over deze KPI