13.2: Genetische trend (2024)

Om een indruk te krijgen van een gerealiseerde respons op de lange termijn is het mogelijk om genetische trends over generaties te evalueren. Een genetische trend is een verzameling van gemiddelde EBVs per generatie en het geeft de richting van de verandering over generaties aan. Het wordt vaak weergegeven in een grafiek en het is erg nuttig om te checken of er onverwachte afwijkingen zijn van rechtlijnigheid, bijvoorbeeld door een selectie limiet. Onderstaande figuur toont de genetische trend voor de melkproductie van Nederlands zwartbont melkvee van 1995 tot en met 2022, uitgedrukt per geboortejaar, in plaats van per generatie. De reden hiervoor is dat bij melkvee de generaties niet discreet zijn, omdat de leeftijd van de vaders en moeders van melkkoeien aanzienlijk kan variëren. Door een genetische trend per geboortejaar uit te drukken wordt deze overlap in generaties ondervangen. Het geeft ook meer inzicht in wat er is gebeurd tijdens een relevante tijdsperiode. De EBV's werden geschat relatief ten opzichte van de gemiddelde EBV in 2009. In technische omschrijving: 2009 was het referentiejaar. Dieren met een hogere genetische aanleg dan het gemiddelde van 2009 hebben een EBV groter dan 0 en dieren met een lagere genetische aanleg dan het gemiddelde van 2009 hebben een EBV kleiner dan 0. In het figuur zijn de EBV jaarlijkse gemiddelden. Het feit dat er een toename in EBV is geeft een positieve genetische trend aan. Dieren zijn genetische verbeterd over geboortejaren, dus selectie is succesvol geweest. In hetzelfde figuur zie je ook de fenotypische trend in melkproductie (de groene lijn start net onder de genetische trend in 1995). Het feit dat beide trends ongeveer dezelfde richtingscoëfficiënt hebben geeft aan dat omgevingsfactoren zoals management, voer en huisvesting een ondersteunende, en geen afremmende, kracht zijn geweest voor de genetische vooruitgang.

Open

 Figuur 1. De toename in melkproductie in Nederlandse melkkoeien tussen 1995 en 2013 en de toename in EBV sinds 1995. Ook al is de schaal verschillend, beide nemen toe met ongeveer 1500 kg. (Bron: CRV)