Gladiool

Spruiten en jonge planten uit laat geplante knollen kunnen op allerlei plaatsen door de rupsen beschadigd worden.

Op de bladeren ontstaan ronde, bleekgroene of gele vlekjes van 1-3 mm doorsnede met een klein roodbruin centrum (foto 1 en 2). In de praktijk wordt deze ziekte vaak niet onderscheiden van vuur, maar bij vuur  zijn de vlekken geheel bruin.

In de ondergrondse, witte schedebladeren bevinden zich rotte plekken en vraatsporen, die tot aan de basis kunnen doorlopen. Soms zijn daarin de vuilwitte maden van de vlieg te vinden. De spruit kan totaal vernield worden.

De donkerbruine tot bijna zwarte strepen in de vliezige huiden, die vanuit de inplantingsplaats naar boven uitstralen, vormen het meest karakteristieke symptoom op de knollen.

Bij een lichte aantasting van de knol ontstaan fijne, vanuit de basis van de knol omhooglopende lichtbruine veegjes, die naar boven toe verbreden; deze gaan later over in verkurkte plekken.

De eerste symptomen bestaan uit het bruin worden van het buitenste schedeblad. Tegelijkertijd of kort daarna worden de buitenste loofbladeren geel (foto 1). Dit begint bij de bladtoppen.

Ernstig aangetaste knollen komen niet op. Licht aangetaste knollen geven een zwakke en vaak enigszins kromgroeiende plant. Bij een lichte aantasting vergelen alle bladtoppen.

Op de bladeren ontstaan zilverachtige vlekjes met zichtbare zwarte puntjes: de uitwerpselen van de trips (foto 1).

Groene schimmel groeit tijdens de bewaring voornamelijk op huiden en op voortijdig uitgelopen, en daarna verschrompelde wortelpunten. De knollen kunnen geheel beschimmeld zijn en er groenachtig uitzien.

Op planten gegroeid uit kralen ontstaan kleine, ronde, geelbruine of bijna witte vlekjes, die vaak omgeven zijn met een donkerbruine rand. In het afstervende weefsel zijn de pycniden (sporendoosjes) als zeer kleine (0,1-0,2 mm), zwarte stipjes zichtbaar.

Pleksgewijze aantasting te velde met planten die soms zeer kort (10-15 cm) blijven (foto 1) is kenmerkend voor een eerstejaarsaantasting door tabaksratelvirus.

In de loop van september zijn de eerste symptomen zichtbaar. In de dan nog blanke, vliezige huiden, stolonen en kralen zijn licht- tot donkergrijze, soms iets opgezwollen plekken te zien, die gevuld zijn met zwart poeder.

De bladeren vertonen een min of meer duidelijk mozaïek met licht- en donkergroene tinten (foto 1), of grote lichtergroene kringvlekken schemeren door het bladweefsel.

Op beide zijden van het blad ontwikkelen zich gelige, enigszins opgezwollen plekjes, waarvan het weefsel na enige tijd openbarst. Daarbij komt een oranje-gele sporenmassa tevoorschijn.

De knolvliezen zijn plaatselijk donkerder van kleur dan normaal en soms ten dele verteerd (foto 1). Op de inplantingsplaats vindt men daarvan donkergekleurde resten.

Op het blad ontstaat een zilvergrijze verkleuring doordat de epidermis loslaat van het onderliggende bladweefsel. Het bladweefsel scheurt gemakkelijk in lengterichting. In het knolvlees bevinden zich kratervormige putjes of grotere plekken met een donkerbruine bodem en een iets verhoogde rand. Hierop is een slijmerige massa aanwezig.

Voornamelijk in het eerste en tweede blad zijn horizontaal lopende streepjes of hoekige vlekjes van een geelachtig-witte, later bruine kleur zichtbaar.

Vroeg in het groeiseizoen ziek geworden planten vormen geen bloeiwijze, bij latere infectie is de bloeiwijze misvormd (foto 1).

Op het blad van jonge planten ontstaan kleine, waterige vlekjes, die zich uitbreiden en aaneengroeien tot vierkante of rechthoekige vlekken. Bij doorvallend licht zijn ze lichtgroen en bij opvallende licht donker gekleurd.

De ziekte geeft symptomen op knol en blad. Op de knol ontstaan kleine donkere vlekjes. Op bladere verschijnen aanvankelijk lichte, later donkerbruine, ronde vlekjes.