11.6: De verschillende kruisingssystemen en hun toepassing (2024)

Voordat de verschillende kruisingen besproken worden, zijn ervier opmerkingen te maken die de aandacht vragen als je gaat kruisen. Ten eerste: waar we het woord ras gebruiken, kun je ook selectielijn lezen. In de commerciële varkens- en pluimveefokkerij komt selectie in gespecialiseerde selectielijnen veel vaker voor dan selectie binnen rassen. Ten tweede: in alle kruisingssystemen worden dieren, voordat ze worden gekruist, eerst geselecteerd op de relevante eigenschappen. Kruising maakt selectie niet overbodig. Ten derde: kruisingssystemen vereisen een strikte implementatie door alle deelnemers. Ten vierde: kruising vereist het behoud van zuivere rassen of lijnen. Dit lijkt misschien voor de hand liggend, maar vaak is het niet eenvoudig om de zuivere rassen in stand te houden.

In Brazilië is de kruising tussen Holstein- en Zebu-rassen bijvoorbeeld gebruikelijk. Zebu-koeien worden geïnsemineerd met Holstein-stieren geïmporteerd uit de VS of Europa of getest onder lokale omstandigheden. Het Zebu-ras moet echter ook in stand worden gehouden. Met het lage voortplantingsvermogen van rundvee is dit niet eenvoudig te realiseren. Als het doel bijvoorbeeld is om een populatie van 100000 F1-koeien te hebben en het vervangingspercentage per jaar 25% is en elke koe elk jaar één kalf produceert, dan zijn er 25.000 F1-koeien per jaar nodig. Dit betekent dat 50000 Zebu-koeien moeten worden geïnsemineerd met Holstein-sperma. Maar er zijn nog eens 50000 Zebu-koeien nodig om de Zebu-populatie te vervangen. Deze cijfers zijn in werkelijkheid zelfs nog groter, omdat de aanname is dat alle vrouwelijke kalveren de reproductieve leeftijd bereiken en dat alle koeien een kalf voortbrengen. Om dit te bereiken moet de Zebu-populatie even groot zijn als de F1-populatie. Bij varkens en pluimvee is de kwestie van het in stand houden van zuivere rassen veel eenvoudiger omdat de vereiste populatie van zuivere rassen veel kleiner is vanwege het hogere reproductievermogen van vrouwelijke dieren.

Zoals in de vorige paragraaf is aangegeven, wordt kruisen om verschillende redenen toegepast en kan alleen worden gerealiseerd als het gekozen kruisingssysteem strikt wordt geïmplementeerd.

Er kunnen verschillende kruisingssystemen worden onderscheiden. Voor het lezen van de kruisingsschema's is het belangrijk om te weten dat de vader altijd de eerste ouder is (die links) en de moeder altijd de tweede ouder (rechts). Als een paring tussen haakjes staat, betekent dit bovendien dat deze eerst wordt uitgevoerd en dat het resulterende gekruiste dier als ouder wordt gebruikt. A * (AB) betekent bijvoorbeeld dat een vader van de A-lijn is gepaard met een moeder die een kruising is van een vader van de A-lijn en een moeder van de B-lijn.