3.4 Het fokdoel
- Tessa Jacobs
Een fokprogramma begint bij de definitie van het fokdoel. Dit wordt gevolgd door het ontwerpen van een fokschema, wat ervoor zorgt dat het fokdoel gaat leiden tot een genetische verbetering in lijn met het fokdoel. De belangrijkste componenten van een gestructureerd fokprogramma zijn: een fokdoel met relevante kenmerken die om verbetering vragen, een verzameling van prestatiegegevens, een analyse van de data om de betere dieren te identificeren en het gebruik van deze superieure dieren als ouderdieren om een volgende generatie te produceren.
Definities
Een fokdoel is de specificatie van de kenmerken die worden verbeterd in het fokprogramma, inclusief de nadruk die wordt gelegd op elk kenmerk. Het geeft de richting van het fokprogramma aan, het geeft aan wat we willen verbeteren in de populatie.
Een fokprogramma is een programma gericht op een gedefinieerd fokdoel dat leidt tot de productie van een nieuwe generatie dieren. Het is een combinatie van het verzamelen van relevante kenmerken, het schatten van fokwaarden voor deze kenmerken, het selecteren van potentiële ouderdieren en een programma dat de geselecteerde ouderdieren met elkaar paart inclusief de passende (kunstmatige) reproductie methoden. Zie het schema aan het begin van het hoofdstuk.
Een opmerking: kenmerken met een optimale waarde
Het doel van de meeste kenmerken die opgenomen zijn in het fokdoel is een continue verbetering, maar bij sommige kenmerken wil je juist graag een optimale waarde bereiken. Bijvoorbeeld bij het gewicht van een ei wil men alleen maar eieren tussen de 55 en 70 gram, omdat hier een markt voor bestaat. Het lichaamsgewicht van volwassen dieren is vaak positief gerelateerd aan de slachtwaarde, maar negatief aan voerefficiëntie. Hierdoor is het productie doel een hoge slachtwaarde met een lage voerkosten, waardoor het lichaamsgewicht van een volwassen dier een optimum heeft binnen veel vleesproductiesystemen.