Massaria

Massaria is een schimmelziekte, die een snel optredende houtrot in takken van platanen veroorzaakt, met plotseling taksterfte en takbreuk. De ziekte is nieuw en is in 2007 voor het eerst in Nederland aangetroffen.

De Massariaziekte bevindt zich aan de bovenzijde van takken en is vanaf de grond vrijwel onmogelijk te zien. De symptomen van Massaria beginnen met een verkleuring van de bovenzijde van de tak. Aangetaste takken laten al in een vroeg stadium een deel van het blad vallen. .Daarna ontstaan langgerekte schors- en cambiumscheuren, die doorgaans een kwart tot de helft van de takomtrek bedekken. Deze scheuren zijn het breedst direct in de omgeving van de takaanhechting.

De pas aangetaste schors verkleurt iets roze en de aantasting kan slechts door ervaren boomverzorgers redelijk betrouwbaar worden vastgesteld. Na enkele weken zijn de afgestorven takdelen  scherp begrensd. Het afgestorven hout krijgt een grauwe kleur. De aantasting begint op de schors en veroorzaakt rot tot in het xyleem van de tak, waardoor een verkleuring in de vorm van een taartpunt ontstaat. Door het rot neemt de stevigheid van het hout snel af. Hierdoor breken zelfs takken af als slechts een derde deel van het hout is aangetast.

Enige weken na het afsterven van de schors vormt de schimmel vruchtlichamen, waarin sporen worden gevormd. Door de massale uitstoot van deze donker gekleurde sporen kleurt de afgestorven schors zwart. De zwart gekleurde schijnvruchtlichamen (Macrodiplodiopsis dasmazieresii) ontstaan onder het schorsweefsel (periderm) van aangetaste twijgen en dunnere takken. In oudere aangetaste delen ontstaat de hoofdvruchtvorm (Splanchononema platani).

Door de massale sporulatie kleurt de schors van aangetaste plekken zwart. De sporen kunnen op verschillende manieren verpreid worden: door de wind, door vogels, insecten en mogelijk ook door snoeigereedschap. De omstandigheden waaronder de bomen groeien in combinatie met de klimaatomstandigheden zijn bepalend voor verspreiding van deze of andere ziekten.

De veroorzakende schimmel, Splanchnonema platani, is een saprofiet en zwakteparasiet die een bijdrage levert aan het afsterven van verzwakte twijgen en onderstandige gesteltakken. De door hem veroorzaakte rot duidt op zijn ecologische rol als opruimer van dode takken. De verzwakking van afzonderlijke bomen, in het bijzonder op plaatsen waar ze weinig water krijgen en waar de groeiplaatsomstandigheden slecht zijn, biedt de veroorzaker van de ziekte goede mogelijkheden. Daardoor kan het ook leiden tot aantasting van de tot op dat moment gezonde takken.

Een oudere benaming voor de schimmel is Massaria platani, waarvan de term Massariaziekte is afgeleid.

• Voorkom droogtestress door water te geven in droge en warme periodes. Geef indien mogelijk bij warme en droge weersomstandigheden platanen op slechte groeilocaties extra water.

• Controleer de verdachte platanen liefst meerdere keren per groeiseizoen en bij voorkeur met een hoogwerker op het voorkomen van symptomen.

• Snoei aangetaste takken weg.

• Dossier Massaria

• Massaria, aantasting van Plataan (Pius Floris)

• Website Massaria